به گزارش آستان نیوز چند روزی است که بساط کارگاه تولید پوش مضجع مطهر حضرت رضا (ع) به دست جمعی از بانوان مشهدی به راه افتاده و فقط تا شب ولادت حضرت ثامنالحجج (ع) برای رساندن آن زمان دارند. پس وقتی برای تلف کردن ندارند، هر دقیقه خود را به رشته منظمی از سوزن و کوک گره میزنند تا بلکه به قدر یک سرسوزن در شکلگیری این حرکت باعظمت نقش داشته باشند. تلاش میکنند بامعرفت و البته با وضو پایکار بنشینند. برخی در حین کار ذکری هم زمزمه میکنند، هرچند ممکن است نیات متفاوت باشد، ولی به گفته زهرا عنابستانی، مدیر کارگاه؛ «آمدهاند تا از مسیر دوخت یک پوش به نام نورانی امام هشتم، در جامعه جریان ساز شوند و به بهانه تولید یک اثر فاخر هنری، دلها را به نور عترت و اهلبیت (ع) پیوند بزنند».
بااینکه تنها چند روز از کلید خوردن این طرح معنوی میگذرد ولی در همین مدت کوتاه، هر یک از این بانوان به طریقی ماجرایی از عنایت حضرت رضا (ع) برای تعریف کردن دارد. کارگاه از تعداد محدودی از بانوان هنرمند سرپا شده؛ 24 نفر در رشتههای سوزندوزی، گلدوزی و سرمهدوزی تا هویهکاری و طراحی دوخت. بااینحال دلهای شیفته بسیاری با هر سوزن و کوک به این بیرق سبز گرهخوردهاند. همه متفقالقول معتقدند که از بین خیل هنرمندان رشته دوخت، آنها برای این کار بزرگ دعوت شدهاند؛ دعوتی ویژه.
بزرگترین توفیق
گوشهای از کارگاه نشسته و تند تند رشتهای از سرمهها را به سوزن میکشد و پیش میرود. مرجان تقیان، یکی از بانوان دعوتشده کارگاه است که 10 سال از اولین باری که سوزن به دست گرفت و نقش زدن را آموخت، زمان میگذرد. تعریف میکند که از انواع هنرهای دوخت و دوز چیزی نیست که یاد ندارد؛ ابریشمدوزی، سرمهدوزی، منجوق و پولکدوزی و… . در اینهمه سال، آثار هنری زیادی از زیردستش راهی بازار شده اما حضورش در این کارگاه را بزرگترین توفیق در طول زندگیاش میداند و به آن مفتخر است.
حقیقتاً باور دارد، شاید بانوانِ دیگر لیاقت بیشتری برای مشارکت در این طرح باعظمت داشته باشند ولی از اینکه خدا نام او را در زمره خادمان این حرکت جایداده، شکرگزار است. از خود حضرت تمنا میکند که روسپید از این آزمون بیرون بیاید. از کیفیت رساندن کارهای سوزندوزی تعریف میکند: بهغیراز انجام امور ضروری زندگی مثل پختوپز غذا برای همسر و فرزندان، تماموقت شبانهروز را صرف رساندن تکهدوزیها کردهام. مثل همه خانمهای کارگاه سعی دارم، کاری تمیز و فاخر ارائه کنم. امیدواریم از کنار توسلها به صاحب این پوش مقدس، بیماران لباس عافیت بپوشند و جوانان عاقبتبهخیر شوند.
از این جمع هنرمند، ندا فرزان هم هشت سال از عمر خود را پای فراگیری و بهکارگیری هنر سوزندوزی گذاشته. او با بُغضی در گلو و چشمانی خیس اشک تعریف میکند؛ پیش از دعوت شدن به این گروه، در عالم رؤیا نوید حضور خود را دریافت میکند و آن را با خانوادهاش در میان میگذارد. وقتی مدیر کارگاه برای حضور در کارگاه دوخت پوش مرقد منور رضوی با او تماس میگیرد تازه تعبیر خوابش را درمییابد. هنوز باور نمیکند که لیاقت حضور در این جمع نورانی را یافته.
این بانوی هنرمند سوزندوز از روند اجرای کار میگوید: حدود 18 ساعت در روز روی تکهدوزیها کار میکنم. در مدت انجام کار، همسر و فرزندم با خلوص نیت همراهیام میکنند و هر کاری برایم انجام میدهند و این کار خود را بهعنوان خدمت به بارگاه منور رضوی در نظر میگیرند.
ماجرای یک عنایت
سپیده صفری تنها جوان هنرمند در جمع بانوان حرفهای این کارگاه است که کمتر از دو سال از ورودش به هنرهای دوخت و دوز میگذرد، بااینوجود به دعوت استادش با شور و اشتیاق درحالیکه بلیط سفر به شهر تبریز در دستش بود، نامش در زمره نقشآفرینان این پوشش متبرک ثبت میشود. ماجرای عنایت حضرت رضا (ع) به این بانوی جوان 25 ساله شنیدنیتر از سایرین است.
خودش اینطور موضوع را بازگو میکند: هر شب باید 10 تکه سوزندوزی شده را تمام کرده و روز بعد تحویل کارگاه بدهیم. یکشب وقتی در اثر خستگی تنها 7 تکه را کامل کرده بودم، کار را با دلشوره نیمهکاره ماندن تعهدم، رها کردم ولی وقتی صبح به سراغ مجموعه تکهدوزیهایم رفتم، در کمال ناباوری شاهد معجزه عنایت امام هشتم بودم. تمام 10 تکه حاضر و آماده بودند. این بانوی هنرمند اضافه میکند: در هر نوبتکار دستانم را با گلاب متبرک میکنم و سعی میکنم با خلوص نیت دستبهکار شوم تا إن شاءالله نتیجه کارم موردقبول واقع شود.
معامله پرمنفعت
اعظم فرطانی، کارشناس ارشد دوخت سنتی با 20 سال سابقه فعالیت در رشته تخصصی سوزندوزی، ابتدا اشارهای به جزئیات اجرای طرح تولید پوش مضجع منور رضوی میکند و میگوید: دوخت این کار از نوع مرصع دوزی با تلفیق سبکهای سنتی و مدرن در نظر گرفتهشده که شامل 40 تکه سوزندوزی و سرمهدوزی بروی یک پارچه اصلی است. البته حدود 4 هزار و 500 قطعه از کنار این کار برای تولید دکمه جهت هدیه دادن تهیهشده است. این قطعات طوری آماده میشوند که بعد از استفاده شدن بروی مضجع مطهر، به سهولت قابلیت جداسازی و اهدا شدن در قالب تابلو را دارند.
این کارشناس امور هنری تأکید میکند: تلاش من و همراهانم در این طرح معنوی به انجام رساندن کاری ششماهه در عرض یک ماه است. البته با تولید کاری فاخر و ارزنده با مواد درجهیک و در شأن ارائه به ساحت نورانی امام هشتم (ع).
خانم فرطانی هم چون دیگر هنرمندان دخیل در پروژه، عنایات ریزودرشت زیادی را از روز پیوستنش به این گروه شاهد بوده. در این فضای روحانی خطاب به بانوان میگوید: هر سوزنی که میزنید و زحمتی که در این مسیر متقبل میشوید، باخدا و خود حضرت رضا (ع) معامله کنید تا إن شاءالله در بنبستهای حیات دنیوی و اُخروی فریادرستان باشند.
وی در خاتمه با ابراز امیدواری بیان میکند: نیت تکتک خانمها، تداوم تولید این پوش متبرک بهشرط تداوم توفیق است. امیدواریم این کار ادامه داشته باشد و به تولید یک پوش ختم نشود و بهجز حرم مطهر رضوی، روزی پوش مراقد عتبات عالیات و بهخصوص بالاپوشی برای کعبه را دست بگیریم.
لازم به ذکر است در این کار فاخر، مجموعهای از آیات شریف قرآن کریم و بهخصوص حدیث سلسلةالذهب به شکلی هنرمندانه جانمایی شده تا از مسیر یک اثر هنری، مفاهیم ناب دینی و مذهبی تجلی پیدا کند.
این پوش به ابعاد مکعبی شکل مضجع مطهر، طول و عرض 92 سانتیمتر و ارتفاع 192 سانتیمتر در نظر گرفتهشده که متشکل از یکپارچه زیرین اصلی و اجزاء سوزندوزی شده ظریف است که بروی تنه اصلی کار نصب میشود.
سبک دوخت مورداستفاده در این پروژه، مرصع دوزی با تلفیقی از دوختهای سنتی و مدرن است که همه مواد بهکاررفته از نوع درجهیک انتخابشدهاند و از دستگاههای مدرن چاپ برای حکاکی طرح اصلی روی پارچه مخملِ پوش استفادهشده است.
این کار بهصورت تکهدوزی و با حدود چهار هزار و 500 قطعه دیدهشده که روی پارچه اصلی نصب میشود و پس از استفاده شدن، بهراحتی قابلیت جداسازی و اهدا دارد.
تهیه و تنظیم گزارش: سارا صالحی