به گزارش آستان نیوز، سید رضا فاطمی امین 25 خردادماه در برنامه تلویزیونی پایش که به‌طور زنده و مستقیم از شبکه یک سیما پخش شد، بیان کرد: درروند تولید محصولات چندین حلقه وجود دارد، به‌عنوان مثال در زنجیره تولید نانی که مصرف می‌کنیم، افرادی بذر را طراحی می‌کنند، عده‌ای آن را تولید کرده و این گندم سپس تبدیل به آرد و درنهایت نان می‌شود؛ تمامی این حلقه‌ها باوجود این که پشت سر هم هستند اما به عاملی به نام مدیریت زنجیره نیاز دارند.
وی ادامه داد: در تمامی حوزه‌ها اعم از سلامت، مسکن، کشاورزی و… توالی از تولیدات و بازرگانی وجود دارد که چنانچه این توالی‌ها و زنجیره‌ها مدیریت نشود، اتفاقات بدی رخ می‌دهد.
مدیرعامل سازمان اقتصادی رضوی درباره جایگاه زنجیره تأمین در کشور گفت: مفهوم زنجیره تأمین، صحبت جدیدی نیست و از 30 سال گذشته مطرح بوده، مقالات و کتاب‌هایی در این راستا منتشر شده، در برخی بخش‌ها اجراشده و حتی خود دولت نیز گاهی مدیریت زنجیره تأمین را انجام داده است؛ به‌عنوان مثال دولت در موضوع نان، سفارش‌گذاری گندم، تعیین قیمت آن، دریافت گندم از کشاورزان و تحویل به کارخانجات آرد و همچنین تحویل آرد به نانوایی‌ها را انجام می‌دهد که در نهایت زنجیره فعلی شکل گرفته است.
وی ادامه داد: بااین‌حال معتقد هستم این زنجیره به‌خوبی مدیریت نمی‌شود؛ به عبارتی مفهوم مدیریت زنجیره تأمین کم‌وبیش اتفاق می‌افتد اما بسیاری از زنجیره‌ها مدیریت نمی‌شود.
لزوم تولید متناسب با تقاضا
فاطمی امین با اشاره به تولید مازاد سیب‌زمینی و پیاز در برخی سال‌ها تصریح کرد: یک سال سیب‌زمینی ارزان است و زیاد تولید می‌شود، درحالی‌که در سال دیگر پیاز ارزان می‌شود، این امر حکایت از آن دارد که تولید متناسب با تقاضا و سفارش گیری صورت نمی‌گیرد.
وی در پاسخ به سؤال مجری مبنی بر این‌که چرا باوجود مدیریت زنجیره تأمین در بخش نان، اما بازهم شاهد دورریزی نان هستیم، گفت: این امر به مدیریت زنجیره مربوط می‌شود که به‌خوبی صورت نگرفته است.
فاطمی امین ادامه داد: در اقتصاد 6 متغیر شامل تولید، تراز خارجی صادرات و واردات، کیفیت، قیمت، اشتغال و همچنین سودآوری و درآمد وجود دارد که کارکرد مدیریت زنجیره تأمین را می‌توان در تک‌تک آن‌ها مثال زد.
وی با تأکید بر این‌که مدیر زنجیره تأمین، تولیدکننده نیست، خاطرنشان کرد: به‌عنوان مثال، در زنجیره تولید فلفل دلمه‌ای، عده‌ای بذر موردنظر را تولید می‌کنند، عده‌ای محصول را پرورش می‌دهند، افرادی هم بسته‌بندی و حمل می‌کنند و درنهایت در فروشگاه‌های بزرگی به فروش می‌رسد؛ این در حالی است که مدیر زنجیره تأمین هیچ‌کدام از این افراد نیست و صرفاً این زنجیره را مدیریت می‌کند.
فاطمی امین ادامه داد: دغدغه نخست مدیریت زنجیره تأمین هماهنگی بین حلقه‌های مختلف است، ضمن این‌که درعین‌حال در بسیاری از اوقات مدیریت زنجیره تأمین، یک کسب‌وکار است که امری سودآور نیز هست.
وی افزود: بسیاری از اوقات هزینه‌های سربار وجود دارد، به‌عبارتی‌دیگر تولید صورت می‌گیرد اما چون به فروش نمی‌رسد و در انبار می‌ماند، گران درمی‌آید و یا این‌که ظرفیت خالی وجود دارد اما به دلیل این‌که سفارشی وجود ندارد، تولیدی صورت نمی‌گیرد.
فقدان مدیریت زنجیره تأمین
فاطمی امین بابیان این‌که کشورهای اطرافی که با آن‌ها تبادلات تجاری داریم، سالانه حدود 24 میلیارد دلار واردات دارند، گفت: این در حالی است که ایران تنها حدود یک درصد از این رقم را تأمین می‌کند.
وی ادامه داد: کشور روسیه تنها 40 میلیارد دلار مواد غذایی وارد می‌کند که از این رقم 8 میلیارد دلار به واردات میوه و سبزی اختصاص دارد، درصورتی‌که ایران تنها 10 میلیون دلار به این کشور صادر می‌کند اما سهم ترکیه 800 میلیون دلار هست که این امر نشان‌دهنده فقدان مدیریت زنجیره است.
فاطمی امین با اشاره به مشکلات موجود در زمینه صادرات کیوی تصریح کرد: در زنجیره کیوی، مدیریت زنجیره به‌خوبی انجام نمی‌شود، به‌عنوان مثال صادرات کیوی تا شانزدهم مهرماه ممنوع اعلام‌شده است به این دلیل که احتمال این‌که قند کیوی به حدنصاب نرسیده باشد وجود دارد.
وی ادامه داد: شانزدهم مهر به‌صورت آنی صادرات کیوی آزاد اعلام می‌شود و 200 کانتینر باهم روانه روسیه می‌شود، بدین ترتیب کیوی که می‌توانست به قیمت 60 دلار به فروش برسد، به یک‌دوم قیمت یعنی 30 دلار فروخته می‌شود.
فعال‌سازی واحدهای نیمه تعطیل
فاطمی امین درباره عملکرد شرکت مدیریت زنجیره تأمین رضوی در موضوع مدیریت زنجیره تأمین محصول کیوی تصریح کرد: پس از بررسی این شرکت در خصوص بازار روسیه مبنی بر کمبود تابش نور آفتاب در این کشور و نیاز مردم به ویتامین c، به این نتیجه رسیدیم که امکان تولید فلفل دلمه‌ای با شرایط اقلیمی در روسیه وجود ندارد، در ادامه با بررسی‌های صورت گرفته ابعاد و رنگ محصول موردپسند مشخص شد و درنهایت این شرکت با گلخانه 6 هکتاری نیمه تعطیلی در بوشهر با طرف روسی قراردادی منعقد کرد.
وی ادامه داد: با توجه به این‌که این شرکت، مدیریت زنجیره تأمین را بر عهده داشت، مشاوره در خصوص نوع بذور مورداستفاده، نحوه کاشت، برداشت، بسته‌بندی و حمل‌ونقل را بر عهده گرفت؛ بدین ترتیب در سال نخست 500 تن، سال دوم هزار تن و سال سوم هزار تن فلفل دلمه‌ای به روسیه صادر شد.
مدیرعامل سازمان اقتصادی رضوی افزود: در سال نخست طرف روسی پس از دریافت 500 تن، هزینه آن را پرداخت کرد، درحالی‌که پس‌ازآن قرارداد 2 هزار تنی با شرکت مدیریت زنجیره تأمین رضوی منعقد و حتی 50 درصد قرارداد را نیز به‌صورت پیش‌پرداخت کرد.
وی اشتغال را ازجمله مزایای مدیریت زنجیره تأمین عنوان کرد و گفت: این امر باعث شد تا این گلخانه 6 هکتاری و نیمه تعطیل، ظرفیت خود را افزایش دهد.
فاطمی امین بابیان این‌که در صادرات 3 عامل قیمت، کیفیت و مقدار در زمان مناسب دخیل هستند، گفت: فروشگاه‌های زنجیره‌ای در روسیه 10 هزار شعبه دارد که گردش مالی آن‌ها از گردش مالی نفت کشورمان بیشتر است، آن‌ها به دنبال دریافت به‌صورت وانتی نیستند، بلکه به دنبال آن هستند که در طی مدت مشخص، حجم مشخصی از محصول را در فواصل زمانی منظمی دریافت کنند.
از اشتغال‌زایی تا سودآوری
وی درباره ایجاد مدیریت زنجیره تأمین برای میگو توسط شرکت مدیریت زنجیره تأمین رضوی گفت: در کشور سواحل خوبی برای پرورش میگو وجود دارد اما به بنا به ذائقه و شاید قیمت، این محصول در کشور تقاضای کمی دارد.
مدیرعامل سازمان اقتصادی رضوی ادامه داد: با توجه به این‌که خوراک مصرفی میگو در کشور یک‌دوم مصرف خارج از کشور است، این شرکت خوراک اولیه را از خارج وارد کرد، سپس خوراک نهایی در کارخانه تولید خوراک میگو تولید شد و در مزرعه‌ای در شهر میناب مورداستفاده قرار گرفت که درنهایت مدیریت زنجیره تأمین باعث تولید 700 تن میگو شد.
وی افزود: این میگو در ویتنام بسته‌بندی شد و در چین به فروش رسید، بدین ترتیب زنجیره‌ای ایجاد شد که باعث استفاده از ظرفیت خالی در شهر میناب، اشتغال‌زایی، تولید، صادرات و درنهایت سودآوری شد.
