اولین نیروگاه هسته ای عربی، به نام آل مکتوم در شصت کیلومتری عربستان و در خاک امارات بازگشایی شد.
مهسا مژدهی: امارات متحده عربی، اولین نیروگاه هسته ای در جهان عرب را بازگشایی کرد. این اقدام اماراتی ها نگرانی های بسیاری را برانگیخت چرا که در منطقه پرمناقشه خاورمیانه و در شرایطی که امارات و عربستان در جبهه مخالف اغلب کشورهای موجود در این منطقه ایستاده اند، دسترسی به انرژی هسته ای حساسیت زاست. با این وجود به نظر می رسد که غربی ها مشکل چندانی با این مساله ندارند. آنها با امارات متحده عربی بر سر ایجاد این نیروگاه کنار امده اند و حالا در حال چانه زنی با سعودی ها هستند تا آنها هم بتوانند نیروگاه هسته ای خود را داشته باشند.
امارات اعلام کرده که هدفی به غیر از استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای ندارد. کارشناسان می گویند این کشور می تواند یک چهارم از برق مورد نیاز خود را از این طریق تامین کند. در مقابل اما سعودی ها تاکنون قولی مبنی بر اینکه نیروگاه هسته ای که قرار است تا دوسال دیگر به راه بیفتد، برای اهداف صلح آمیز طراحی شده، نداده است. در خبرآنلاین با ابوالفضل ظهره وند، کارشناس امور هسته ای در مورد بازگشایی نخستین نیروگاه هسته ای در امارات به گفتگو نشستیم:
امارات کشوری است که به صورت مینیاتوری در حوزه های مختلف تلاش دارد که تبدیل به کشوری پیشرفته شود و فعالیت های هسته ای اش هم مسبوق به سابقه است. در دهه هشتاد که بحث فعالیت های هسته ای ایران مطرح بود، امارات وارد رایزنی با کره جنوبی شد تا با اجازه ایالات متحده آمریکا دست به تاسیس چهار نیروگاه هسته ای بزند. این نیروگاه که روز شنبه افتتاح شد، یکی از آن هاست که به همت کره ای ها و با نظارت آمریکایی ها ساخته شده است.
کشورهای عربی سال ها ایران را به خاطر تلاش برای داشتن نیروگاه هسته ای مواخذه کرده اند. اما حال خودشان برای دسترسی به این انرژی صف کشیده اند.ماجرای هسته ای شدن امارات چیست و چطور کلید خورد؟
ابعاد کشور امارات، جمعیت کم و نفت زیاد به آن جنبه یک کشور مینیاتوری را داده است. غربی ها بعد از اینکه از مهار ایران ناامید شده و فهمیدند که ایران در دسترسی به انرژی هسته ای مصر است، تصمیم گرفتند که از پروژه های مشابه در منطقه پشتیبانی کنند و بعد از آن کمپانی های غربی و کره جنوبی، بستن قرارداد با امارات و عربستان را کلید زدند.
کاری که در امارات انجام می گیرد بی شباهت به فرستادن ماهواره به فضا نیست. پول این پروژه ها تماما از سوی اماراتی ها پرداخت می شود اما صفر تا صد آن در دست دیگران است. این نیروگاه هسته ای و بقیه نیروگاه های در دست تاسیس، در حقیقت سفارشی است و با اراده غربی ها تاسیس می شود و تصمیم مستقل برای اماراتی ها نیست.
برخی معتقدند که هسته ای شدن کشورهای خاورمیانه به خاطر موقعیت جغرافیایی و تنش های موجود در این منطقه؛ خطرناک است. در حال حاضر بقیه کشورها مانند مصر و اردن هم تمایل خود را نسبت به داشتن نیروگاه های هسته ای نشان داده اند. این خطر تا چه اندازه جدی است؟
بحث خطر نیست. این شایعه ای است که غربی ها درست کرده اند تا دسترسی کشورهای دیگر را به علوم جدید محدود کنند. چون اگر کشوری به صورت مستقل بتواند در زمینه انرژی هسته ای پیشرفت کند این به معنای این است که در دیگر مسائل هم می تواند پیشرفت خوبی داشته باشد و این چیزی نیست که آنها به دنبالش باشند. فعالیت های هسته ای موقعیت کشورها و امنیت آنها را تامین می کند. در مورد مصری ها و اردنی ها اما موضوع متفاوت است. به خاطر جغرافیای این کشورها و نزدیکی که با سرزمین های اشغالی دارند، تلاش بر این است که وابسته و عقب مانده بمانند و برای همین است که مخالفت ها با هسته ای شدن چنین کشورهایی بیشتر است.
در مورد امارات اما مساله متفاوت است. باطن این وضعیت این است که آمریکا و انگلیس نیروگاه هسته ای را در آن منطقه ایجاد کرده اند. بخش مهمی از امارات اکنون متعلق به کمپانی های عظیم غربی است و آنها در ظاهر تصور می کنند که کشوری مستقل هستند.
عربستان برخلاف امارات حرفی از این نزده که قصد دارد انرژی هسته ای را با اهداف صلح آمیز دنبال کند. برخی معتقدند این موضوع به معنای این است که سعودی ها از داشتن بمب اتم استقبال می کنند. آیا این کشور می تواند به راحتی به خواسته اش دست پیدا کند؟
عربستان هم مساله اش مشابه با امارات است. حتی خلبان های این کشور هم یا غربی هستند یا تحت نظارت آنها کار می کنند. این ها کشورهایی هستند که همانطور که ترامپ گفت، نقش گاو شیرده را بازی می کنند و غربی ها به دنبال این هستند که پول بیشتری از آنها بگیرند. برای همین است که در آمریکا هر نوع ایجاد رابطه بین تهران و ریاض یا ابوظبی، باعث نگرانی شده و تلاش می کنند که جلوی آن را بگیرند چون در این صورت نمی توانند آنطور که باید و شاید پول در بیاورند.
نگرانی ها بابت موضوع مساله هسته ای همیشه وجود داشته است. در حال حاضر برخی می گویند که این انرژی هم گران است و هم خطرناک و چرا باید کشورها برای داشتن آن تلاش کنند. رویکرد ایران به این مساله چیست؟
ما نگران استفاده از انرژی هسته ای در کشورهای اطرافمان نیستیم و آنها را رقیب خود نمی بینیم. آنچه ایران به آن فکر می کند این است که ما قرار است کنار هم باشیم و قرن ها بعد از این هم چنین وضعیتی ادامه خواهد داشت. اما مساله نوع بازیگری و اعمال اراده بیگانگان است که سرنوشت منطقه را تغییر می دهد. اما به طور کلی اینکه کشورهای منطقه سال ها بعد از ایران به ضرورت دسترسی به انرژی هسته ای پی برده اند، حقانیت ایران را نشان می دهد.
همانطور که گفتم ظاهر این اتفاقی که افتاده این است که امارات مانند بسیاری از کشورها دست به تاسیس نیروگاه هسته ای در خاک خود زده و به زودی سه نیروگاه دیگر را هم تاسیس و بازگشایی می کند. اما باطنش این است که غربی ها و کمپانی های کره جنوبی آنها را سر کیسه کرده اند.
با این حساب نگرانی ها نه از بابت ساخت بمب هسته ای که بیشتر بابت تلاش غربی ها برای نفوذ بیشتر در منطقه است؟
این که عربستان بخواهد بمب تولید کند دور از تصور است. نه غربی ها و نه هیچ کشور دیگری چنین اجازه ای نخواهد داد. آنها امکانان ایجاد چنین چیزی را هم ندارند. اما از آنجایی که عربستان خاستگاه جریان های سلفی و تندروهاست، نگرانی هایی بابت اینکه چنین کاری دسترسی تندروها به مواد مورد نظر برای ایجاد سلاح های هسته ای خطرناک را ایجاد کند، وجود دارد. کشورهایی که مسیر افراط گرایی را پیش می برند، شفاف نیستند. امارات و عربستان در ایجاد جریان های تروریستی مانند داعش و القاعده دست داشته اند و از سوی دیگر به طور رسمی در یمن می جنگند و فاجعه انسانی به بار آورده اند. به همین دلیل خطرهایی وجود دارد. پس غربی ها به این سادگی دسترسی عربستان به انرژی هسته ای را تائید نخواهند کرد، مگر اینکه مشابه مورد امارات صفر تا صد پروژه در دسترس خودشان باشد.
انتهای پیام
