تهران-ایرنا- پنجاه و نهمین انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا در حالی برگزار شد که آمارها از مشارکت بی سابقه رای دهندگان در این دور از انتخابات حکایت داشت.اساسا در شرایطی که رقابت وارد فضای تقابل و دو قطبی بودن می شود، نرخ مشارکت هم بالا می رود.
انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا در حالی پایان یافت که تا آخرین لحظات رای گیری، صف های طولانی در برخی از شعب اخذ رای به چشم می خورد. اهمیت افزایش مشارکت در این دوره از انتخابات آمریکا از آن جهت است که این استقبال با وجود پدیده ویروس همه گیر کرونا به وقوع پیوست. براساس اعلام پروژه انتخابات آمریکا در دانشگاه فلوریدا، تا قبل از روز انتخابات (۳ نوامبر برابر با ۱۳ آبان)، ۹۹ میلیون نفر در رای گیری زودهنگام شرکت کردند. این رقم تقریبا سه چهارم مجموع آرایی است که در سال ۲۰۱۶ داده شد و آرا حدود ۴۰ درصد از جمعیت واجد شرایط رای دادن در آمریکا را نشان می داد.
آمار، گویای مشارکت بالا در جامعه ی دو قطبی شده آمریکا
وضعیت خاص انتخابات در آمریکا و دو قطبی بودن فضای سیاسی در این کشور، گسترش بیماری کرونا، افزایش آمار بیکاری به بالای ۱۰ میلیون و کاهش رشد اقتصادی همگی دست به دست هم داده که حساسیت افکار عمومی در آمریکا نسبت به این دور از انتخابات بالا شد. اساسا در شرایطی که رقابت وارد فضای تقابل و قطبی بودن می شود، نرخ مشارکت هم بالا می رود. امروز در آمریکا حد میانه ای وجود ندارد. حامیان ترامپ، مخالفان صدرصد بایدن و بالعکس، کسانی به سمت بایدن گرایش پیدا کرده اند و اتقاقا از درون حزب جمهوری خواه زیاد است؛ با نیت حذف ترامپ به اردوگاه بایدن پیوسته اند. این شرایط باعث شده که فضای رقابت از حد نرمال و عادی بالاتر رود. گزارش ها نیز گویای همین امر است. طبق گزارش سی ان ان در انتخابات سوم نوامبر آرای پستی و پیش از روز اصلی رای گیری بسیار گسترده تر و چه بسا بیشتر از نرخ مشارکت در ادوار گذشته انتخابات بوده است. در واقع به فاصله دو روز مانده به انتخابات ۲۰۲۰ مردم آمریکا مشارکت زود هنگام در انتخابات داشته و بالای نود و اندی میلیون شهروند آمریکایی پیش از سوم نوامبر رای خودشان را داده بودند.
در ۲۰ ایالت بزرگ آمریکا نزدیک به نیمی از رای دهندگان از طریق پستی رای شان به صندوق ریختند. این نرخ مشارکت که در واقع نشان گر مشارکت حدود ۴۳ درصدی آمریکاست، معادل ۶۷ درصد یعنی ۵/۱۳۶ میلیون نفری است که در انتخابات سال ۲۰۱۶ در انتخابات شرکت کردند. از این جهت وقتی این آمار مشارکت با دوره های قبلی سال ۲۰۱۶(۵۵ درصد)،۲۰۰۸(۶۴) درصد مقایسه شود، نرخ بالای مشارکت در انتخابات ۲۰۲۰ بیشتر خودش را نمایان می سازد.
با توجه به اینکه آمار نهایی مشارکت در روز رای گیری(سوم نوامبر) هنوز بیرون نیامده است؛ احتمال شکسته شدن رکورد مشارکت انتخابات در تاریخ سیاسی آمریکا دور از انتظار نیست. عموم آرایی که از طریق پست اخذ شده از سوی حامیان دموکرات هاست و برای همین مشارکت بالای جمهوری خواهان در رای راگیری بسیار بالاست و این امر می تواند نرخ مشارکت واقعی در انتخابات آمریکا را بالا ببرد.
مشارکت بالا در دموکراسی های غربی نشانه چیست؟
در خصوص افزایش مشارکت در دموکراسی های غربی باید به چند نکته توجه داشت. نخست اینکه میانگین مشارکت در کشورهای صاحب دموکراسی رقمی در حدود ۵۰ درصد است. تجربه سیاسی در این کشورها گویای این است که مشارکت ۵۰ درصدی نه نشانه افزایش مقبولیت سیاسی سیستم نزد شهروندان و نه کاهش اقبال مردمی به کارآمدی سیستم سیاسی است. با توجه به کارکرد سیستم سیاسی در کشورهای توسعه یافته که روی دو محور رفاه و آسایش داخلی متمرکز است، معمولا گرایش و علاقه مندی سیاسی در میان شهروندان این کشورها پایین است و برای همین مردم تفاوت خاص و معناداری میان جریان ها و احزاب سیاسی قائل نیستند. با عطف به این امر، افزایش بی سابقه مشارکت سیاسی در انتخابات ۲۰۲۰ گویای افزایش شکاف سیاسی در آمریکاست. اینکه نظام سیاسی در آمریکا دچار تکان های شدید فکری و حتی ایدئولوژیک شده است.
آمریکای تحت زمامداری ترامپ؛ تهدیدی برای جامعه جهانی
امروز آمریکا به عنوان کشوری که حامی سرمایه داری و تجارت آزاد است، به نماد ضد سرمایه داری، ملی گرایی، افراط گرایی تبدیل شده است. آمریکای تحت زمامداری ترامپ به تهدیدی برای جامعه جهانی تبدیل شده و حیثیت و اعتبار سیاسی این کشور در طی چهار سال افول جدی پیدا کرده است. مضاف بر اینکه در داخل آمریکا هم شکاف میان سیاهان و سفید پوستان قوی تر از گذشته شده و این امر در ماجرای قتل جرج فلوید و اتفاقات تلخ بعد از نمایان شد. این وضعیت باعث شده که امروز از شرایط ترامپیستی در آمریکا و تسری آن به سایر نقاط دنیا سخن گفته شود. تداوم این گفتمان منشا نگرانی های جدی در میان نخبگان آمریکایی نسبت به زوال ارزش های دموکراسی و حقوق بشر و ارمان های استقلال خواهانه شان شده است. اقبال نخبگان، روشنفکران از هر دو طیف دموکرات و جمهوری خواه و طبقات متوسط به بالا به بایدن با هدف جلوگیری از زوال تدریجی آمریکا در عرصه سیاسی جهان است. نگاه این بخش از جامعه از آمریکا به بایدن دموکرات با هدف بازیابی اعتبار آمریکا نزد متحدان جهانی اش است و اینکه آمریکا به عنوان مظهر سرمایه داری کماکان رهبری و هژمونی اش را در آمریکا حفظ کند.
