جمعه 10 فروردین 1403 - Friday 29 March 2024

دکتر ” محمّد بیدگلی ” استاد دانشگاه و کارشناس مسائل ایران در گفتگو با ” رواپرس ” به واکاوی تغییر رویکرد سیاسی عربستان سعودی نسبت به ایران پرداخت

دکتر ” محمّد بیدگلی ”  استاد دانشگاه و کارشناس مسائل ایران در گفتگو با ” رواپرس ” به واکاوی تغییر رویکرد سیاسی عربستان سعودی نسبت به ایران پرداخت

 

علت این تغییر رویکرد و لحن مقامات عربستانی در برابر ایران را می توان در سه دلیل عمده برشمرد. بر این اساس ، اولین دلیل را می توان مشکلات داخلی  و شکست های منطقه ای عربستان در کنار اقتدار نظامی و دیپلماتیک کشورمان دانست . دلیل دوم را می توان ساقط شدن پهباد آمریکایی ها و عدم ورود ترامپ به رویارویی نظامی با ایران علی رغم خواسته قلبی عربستان و امارات متحده عربی تلقّی و دلیل سوم را می توان پیروزی های قابل توجه نظامی انصارا… یمن در مقابل ارتش تا بن دندان مسلح عربستان سعودی برشمرد که این سه دلیل از  دلایل عمده این چرخش سیاسی محسوب نمود .

سرویس ایران و بین الملل ” رواپرس ” – دکتر محمد بیدگلی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل ایران در نشستی با مدیر مسئول رسانه کشوری ” رواپرس ” در خصوص تغییر رویکرد و لحن مقامات عربستانی در برابر ایران معتقد است :

 

 

عربستان سعودی کشوری است که به جهات مختلف دارای اهمیت و ویژگی‌های منحصر به فرد می‌باشد. اولاً این کشور مکان‌های مقدسی نظیر مکه و مدینه را در خود جا داده است که به لحاظ تقدس و معنویت آن از اعتبار خاصی در میان کشورهای اسلامی برخوردار است. ثانیا این کشور از لحاظ ذخایر نفتی، یکی از غنی‌ترین کشورهای جهان است که می تواند روزانه میلیون‌ها بشکه نفت خام صادر می‌کند. ایران نیز یکی از کشورهای بزرگ منطقه است که از نگاه ژئوپلوتیک در جایگاه مهمی قرار دارد. ایران یک قدرت اصلی منطقه ای، تولیدکننده نفت و قدرت مهم اسلامی در منطقه ای است که اسلام شیعی نقشی برتر در آن را دارد .

وجود گروه افراطی وهابی و نیروهای سلفی در عربستان سعودی می‌تواند یکی از دلایل اصلی در ایجاد اختلاف بین ایران و عربستان باشد.

وهابیت هدف خود را بازگشت به آموزه‌های اصیل در قرآن و حدیث سنت پیامبر و مبارزه با دیگر گروه‌های دینی و مذهبی منشعب شده از اسلام می‌داند. این گروه‌ها تلاش ورزیده‌اند تا از گسترش نفوذ گروه‌های شیعی مورد حمایت ایران جلوگیری نمایند. سرکوب گروه‌های اقلیت شیعه در کشورهای بحرین، عربستان سعودی و یمن، بخشی از این برنامه‌های آنان بوده است. از سوی دیگر عربستان سعودی بیم آن دارد که مبادا گروه‌های اقلیت شیعه که در کشورهایی نظیر عربستان سعودی، امارات، بحرین و یمن وجود دارند و از حمایت معنوی ایران برخوردار می‌شوند، خطر جدی برای حکومت‌های عربی باشند. از این‌رو این کشورها تلاش می‌ورزند تا جلوی گسترش نفوذ ایران در منطقه و به‌خصوص کشورهای عربی را بگیرند. از سوی دیگر، این فراز و نشیب در روابط تاریخی میان دو کشور به گذشته‌ها نیز بر می‌گردد. حمایت آشکار عربستان سعودی از عراق در جریان جنگ هشت ساله ایران – عراق، روابط این دو کشور را تیره کرد.

دلایل سه گانه تغییر رویکرد و لحن مقامات عربستانی در برابر ایران :

علت این تغییر رویکرد و لحن مقامات عربستانی در برابر ایران را می توان در سه دلیل عمده برشمرد. بر این اساس ، اولین دلیل را می توان مشکلات داخلی  و شکست های منطقه ای عربستان در کنار اقتدار نظامی و دیپلماتیک کشورمان دانست . دلیل دوم را می توان ساقط شدن پهباد آمریکایی ها و عدم ورود ترامپ به رویارویی نظامی با ایران علی رغم خواسته قلبی عربستان و امارات متحده عربی تلقّی و دلیل سوم را می توان پیروزی های قابل توجه نظامی انصارا… یمن در مقابل ارتش تا بن دندان مسلح عربستان سعودی برشمرد که این سه دلیل از  دلایل عمده این چرخش سیاسی محسوب نمود.

حمله به تاسیسات آرامکو موجبات بی آبرویی و عربستان و متعاقب آن « به دروغ » بستر تشدید عملیات روانی علیه جمهوری اسلامی ایران را فراهم نمود .

 

 

 

حمله به تأسیسات پالایشگاهی آرامکو باعث شد صادرات نفت عربستان به کمتر از نصف کاهش یابد و حمله عظیم به منطقه نجران که به اسارت تعداد زیادی سربازان و چند فرمانده ارشد سعودی منجر شد نیز نوعی بی آبرویی برای عربستان به بار آورد. این پیروزی‌ها در کنار افزایش فشار افکار عمومی در غرب و همچنین گسترش بحران‌های داخلی در عربستان سبب شد تا این کشور تمایل پیدا کند تا هر طور شده به جنگ در یمن خاتمه دهد. محمد بن‌سلمان در گفت وگوی خود با شبکه سی‌بی‌اس آمریکا در عین حال که ادعاهای آمریکا در خصوص نقش ایران در حمله به آرامکو را تایید کرد اما با تغییر موضعی آشکار و متناقض از لزوم به کارگیری راه حل های سیاسی و مذاکره با ایران سخن گفت. نخست وزیر عراق و همچنین پاکستان نیز واسطه شده اند تا به این منظور گفت‌وگوهایی با تهران داشته باشند و شرایط را برای آغاز مذاکرات میان تهران و ریاض مهیا کنند.

دو کشور ایران و عربستان از قدرت‌های بزرگ منطقه هستند و هرکدام ادعای ام القرای جهان اسلام را دارند. یقیناً روابط خصمانه به سود هیچ‌کدام از این کشورها نبوده و نیست.به نظر می رسد باید تلاشی صورت گیرد تا معیاری برای همکاری دنیای اسلام تعریف و تنظیم شود، چون اختلافات، نا امنی‌های منطقه‌ای را گسترش می‌دهد و باعث تضییع امکانات کشورهای اسلامی می‌شود. تحولات تأثیرگذار بر روابط، موقتی و گذرا هستند و آنچه باید ملاک باشد، اشتراکات فراوان فرهنگی و تاریخی است که دو کشور بزرگ ایران و عربستان سعودی را به عنوان مسلمان به هم پیوند می دهد . با توسعه روابط در سطوح مختلف، هم منافع دو کشور تأمین می‌شود و هم دیگر کشورهای اسلامی به سوی بهبود روابط با همدیگر پیش می‌روند.

 

دکتر محمد بیدگلی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل ایران

 

 

 

 

 

 

مطالب مرتبط

  1. ملک حسینی

    سلام
    به نظرم تمام موارد صحیح است
    ضمن اینکه ناملایمت های داخلی ایالات متحده در قبال عربستان ،در این خصوص موثر بوده و باعث شده که اون اعتماد به نفس کامل از مدیران سعودی گرفته شده و حوادث اخیر باعث تزلزل ساختار حکومت آنها شده
    پس گزینه های منطقه ای که ایران اصلی ترین اون هست قابل تامل برای آنهاست

    Reply
    1. سپهر آفرینش

      تغییر لحن تاکتیکی شاید
      ولی
      رویکرد
      مگه دست سعودی هاست !؟
      آنها آن کنند که برایشان دیکته میشود
      و آنها که دیکته منطقه را میگویند سخت نیازمند این رویاروئی هستند

      Reply

پاسخ دادن

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *