جمعه 10 فروردین 1403 - Friday 29 March 2024

” وقف – نذر ” رسانه رضوی علیه آلاف التحیه و الثناء ( رواپرس ) / روش­های نوین مطالعاتی در کتابخانه دیجیتال رضوی ( با نشانی digital.aqr.ir )

” وقف – نذر ” رسانه رضوی علیه آلاف التحیه و الثناء ( رواپرس ) /  روش­های نوین مطالعاتی در کتابخانه دیجیتال رضوی ( با نشانی digital.aqr.ir )

گسترش روزافزون و تنوع فراوان منابع الکترونیکی از یک سو و تأمین منابع علمی روزآمد و کافی به‏‌عنوان پشتوانه اصلی پروژه‏‌های تحقیقاتی جایگاه کتابخانه دیجیتال را حائز اهمیت می کند.

کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی با نشانی digital.aqr.ir از سال 1390 در فضای وب برای بهره گیری پژوهشگران و علاقمندان در دسترس قرار گرفت.  این کتابخانه اقدامات گسترده ای را طی سال 98 به مرحله اجرا در آورده است که در این گزارش به بخشی از این دستاوردها اشاره می شود:

راه اندازی کتابخانه دیجیتال همراه

نسخه موبایلی کتابخانه دیجیتالی در سال 1398 با هدف روزآمدسازی خدمات کتابخانه دیجیتال در بستر تلفن همراه، طراحی و در اختیار مخاطبان کتابخانه دیجیتالی قرار گرفت. نسخه اول این نرم افزار در بستر اندروید قابل نصب و استفاده است که خدماتی همچون جستجوی منابع دیجیتالی شامل انواع نسخ خطی، چاپ سنگی، پایان نامه ، مطالعه آنالین کتب و منابع دیجیتالی،  درخواست منبع و استفاده از خدمات تحویل مدرک، خدمات پرسش از کتابدار  و کتابخانه شخصی را در اختیار کاربر قرار می دهد.

دسترس پذیری به بیش از دو هزار پایگاه علمی و پژوهشی بین المللی

دسترس پذیری به بیش از دو هزار پایگاه علمی و پژوهشی بین المللی با مجموعه ای بالغ بر یکصد میلیون منبع دیجیتال در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی از قبیل امرالد، ساینس، ساینس دایرکت و اشپرینگر یکی دیگر از اقدامات این کتابخانه در راستای تسهیل دسترسی به منابع برای پژوهش گران بوده است.

ایجاد زمینه دسترسی به منابع کتابخانه مرکزی آستان قدس برای سایر موسسات

راه اندازی و رونمایی 18 ایستگاه مطالعه دیجیتال در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی برای دسترسی به بیش از 2هزار پایگاه علمی و پژوهشی و 150 سامانه نرم افزاری اقدامی در راستای تسهیل دسترسی به منابع این کتابخانه برای سایر مراکز علمی و پژوهشی بوده است.

همچنین این کتابخانه با ایجاد 10 پایگاه موضوعی در سامانه کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی شامل حجاب و عفاف ، امام رضا(ع)، عاشورا، نجمه خاتون، دفاع مقدس، امام موسی کاظم(ع)، حضرت حسین بن موسی الکاظم(ع)، شهید ثالث، خلیج فارس و سپهبد شهید سردار سلیمانی زمینه یافتن منابع مرتبط با موضوعات را تسهیل کرده است.

در سال جاری به منظور دسترس پذیری منابع دیجیتال سازمان با سایر موسسات و مراکز علمی و فرهنگی 19 مورد اشتراک آی پی توسط کتابخانه دیجیتال ایجاد شده است.

با ایجاد این آی پی تمامی مراکز و موسسات مشترک به 20 هزار پایگاه نسخه خطی تمام متن، 39 هزار پایگاه کتب چاپ سنگی،273 پایگاه مقاله های الکترونیکی،29 هزار پایگاه کتابهای الکترونیکی،3هزار پایگاه پایان نامه ها،47 هزار پایگاه کتب چاپی لاتین، 480 هزار پایگاه کتب چاپی فارسی و عربی دسترسی دارند.

ایجاد ایستگاههای مطالعه نسخ خطی

 در سال جاری به منظور دسترس پذیری نسخ خطی دیجیتال سازمان در مراکز علمی و پژوهشی داخل و خارج ازایران پروژه ایستگاههای مطالعه نسخ خطی راه اندازی شده است.

در این سامانه امکان دسترسی به کلیه نسخ خطی آستان قدس رضوی با توجه به سیاست­های ابلاغی برای تورق و استنساخ وجود دارد.

شایان ذکر است در خصوص برقراری امنیت این سامانه تلاش­های فراوانی صورت گرفته و سعی شده است از بروزترین روش‌های علمی و فناوری استفاده شود.

ایجاد کتابخانه دیجیتال فهارس مخطوطات

به منظور دسترسی پژوهشگران به مشخصات نسخه های خطی موجود در کتابخانه های جهان اسلام، پایگاه کتابخانه دیجیتال فهارس در سامانه کتابخانه دیجیتال طراحی شده است.

در این پایگاه امکان جستجو در تمامی مشخصات کتابشناختی و نسخه شناسی نسخه های خطی از قبیل عنوان، نویسنده، وضعیت کتابت، آغاز، انجام و … برای پژوهشگران مهیا خواهد شد.

تاکنون در حدود 2 میلیون صفحه از فهارس چاپ شده کتابخانه های معتبر دنیا گردآوری شده است. این مجموعه شامل 2500 کتابخانه، 224 شهر و 67 کشور است.

رصد محتوایی فضای مجازی

 در سال 1398 تعداد 77 هزار 82 منبع دیجیتال درقالب 35 کلیدواژه تعریف شده در فضای مجازی و سامانه کتابخانه دیجیتال بررسی شده است.

به دلیل حساسیت موجود در فضای مجازی و ضرورت ارائه اطلاعات مناسب در این فضا و جلوگیری از ارائه منابع ممنوعه از قبیل منابع عطف زرد، ضروری است کلیه منابعی که در سامانه کتابخانه دیجیتال ورود اطلاعات شده است قبل از دسترسی از طریق وب و یا شبکه سازمان، از نظر محتوایی بررسی شده و منابع فاقد مشکل شناسایی و برای ارائه از طریق فضای مجازی معرفی شوند.

آرشیو نشریات دیجیتال

در سال جاری کتابخانه دیجیتال کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی به منظور دسترس پذیری نشریات ادواری در فضای اینترنت تعداد717 هزار و 932صفحه نشریه آماده سازی شده است.

آماده سازی نشریات ادواری اسکن شده یکی از برنامه های در حال انجام بخش آرشیو دیجیتال است که به شکل آماده سازی آرشیو دیجیتال، نمایه سازی نشریات دیجیتال، اسکن نشریات و جستجوپذیری آماده سازی می شود.

راه اندازی سرور و درگاه واحد تحقیق و توسعه نرم افزارهای بومی

 سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در سال 1398 به منظور دسترس پذیری و مدیریت بهینه نرم افزارها و سامانه های طراحی شده بومی ،درگاهی واحد را طراحی کرد.

پیش از این هر یک از نرم افزارهای بومی سازمان بر روی سروری مجزا نصب بود و کاربران جهت استفاده از آنها باید از طریق آدرس آی پی سرور اقدام میکردند که این امر علاوه بر اینکه غیر استاندارد بود مشکالت فراوانی را هم برای کاربران و هم برای مدیریت و پشتیبانی نرم افزار بوجود می آورد.

راه اندازی این درگاه بهینه سازی فرآیندهای مدیریت متمرکز سامانه ها، پشتیبانی یکدست، سریع و مدیریت شده، افزایش ضریب امنیت، دسترس پذیری بهتر و راحت تر و مدیریت بهینه منابع و صرفه جویی انرژی را به همراه داشته است.

طراحی و راه اندازی سامانه فهرست نگار و پژوهش نگار

سامانه فهرست نگار منابع خطی با هدف بهینه سازی و مستند سازی فرآیند فهرست نویسی منابع خطی و فهارس در سال 1398 طراحی و راه اندازی شد.

این سامانه به گونه ای طراحی شده که ثبت کاغذی اطلاعات قابل حذف باشد. همچنین تمامی مراحل اعلام نظر و اصلاح فهرست به صورت مستند ثبت می شود و در آینده قابل پیگیری خواهد بود.

سامانه پژوهشیار نیز با هدف خودکارسازی و حذف فرآیندهای دستی در بررسی و اعلام وضعیت پروژه های پژوهشی در بخش پژوهش سازمان در سال 1398 طراحی و راه اندازی شد.

این سامانه ضمن خودکارسازی این فرآیندها امکان دسترسی به سامانه از طریق اینترنت و بدون محدوده زمانی، ثبت نامحدود طرح های تحقیقاتی و پژوهشی، پروفایل اختصاصی برای هر کاربر، ارجاع دهی پژوهش بین داوران و دبیر سیستم و بایگانی دیجیتالی طرح های پژوهشی را برای کاربر فراهم می کند.

طراحی و راه اندازی سامانه فروش بلیت موزه

 در سال 1398 به منظور حذف بلیت کاغذی با هدف جلوگیری از اسراف کاغذ و همچنین کاهش هزینه های سازمان نرم افزار فروش بلیت موزه طراحی و راه اندازی شد.

از جمله قابلیت های این نرم افزار که تحت شبکه طراحی و راه اندازی می توان به امکان ثبت و صدور آنی بلیت گردشگر، امکان تفکیک و محاسبه خودکار هزینه ورود گردشگران داخلی و خارجی، امکان ثبت و محاسبه تخفیف برای گردشگران گروهی و امکان گزارشگیری لحظه ای از میزان فروش توسط بخش حسابداری اشاره کرد.

 

مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *