اصلاح الگوی کشت از جمله این موارد به شمار می رود؛ با توجه به کاهش منابع آبی، کشت محصولات با نیاز آبی بالا دیگر مقرون به صرفه نیست و لازم است محصولات با نیاز آبی کم و مقاوم به شوری و خشکی جایگزین آن شود. سازمان موقوفات ملک آستان قدس رضوی با تبدیل تقاط تهدید به فرصت، احداث باغات پسته را در دستور کار خود قرار داده است که در همین خصوص با حمیدرضا قاسمی؛ مدیرعامل این سازمان گفت و گویی داشته ایم.
این سازمان چند هکتار باغ پسته دارد و چند هکتار باغ جدید در حال احداث است؟
سازمان موقوفات ملک در حال حاضر 68 هکتار باغ پسته دارد که 40 هکتار آن در سنگ بست و 28 هکتار در شهرستان تربت جام واقع شده است. علاوه بر این، 7 هکتار باغ پسته جدید در اراضی سجادیه تربت جام در حال احداث است.
رویکرد سازمان از احداث این 7 هکتار باغ پسته چه بوده است؟
با توجه به کاهش سطح آب های زیرزمینی منطقه و خشکسالی در چند سال اخیر، تغییر الگوی کشت و استفاده از گیاهان با نیاز آبی کم یکی از راه های مقابله با این معضلات طبیعی به شمار می رود. از طرفی دیگر این محصول به دلیل ارز آوری، ایجاد اشتغال و ارزش افزوده و نیز سایر جنبه های اقتصادی، از اهمیت بالایی برای سازمان موقوفات ملک برخوردار است. علاوه بر این، با توجه به اینکه محصول پسته از مقاومت خوبی در برابر شوری و کم آبی برخوردار است، لذا کاشت این درختان مقرون به صرفه خواهد بود.
از چه ارقامی برای نهال های این باغ استفاده شده است و این ارقام چه ویژگی ها و مزیت هایی دارند؟
برای پایه نهال پسته از رقم بادامی و برای پیوندک از رقم احمد آقایی استفاده شده که این موارد از جمله ارقام تجاری با میوه بادامی شکل و دارای پوست استخوانی سفید و میوه درشت است. این رقم ها همچنین متوسط گل، دیررس و دارای بیشترین شدت سال آوری هستند که در صورت اعمال مدیریت صحیح داشت، راندمان تولید به مقدار زیادی قابل کنترل خواهد بود. از طرفی رقم احمد آقایی نه تنها بهترین پیشنهاد منطقه می باشد، بلکه با تولید بالا، طعم خوب و نیز مقاومت در برابر بیماری ها و آفات در منطقه سنگ بست طرفداران بسیاری پیدا کرده است.
این باغ در منطقه تربت جام در حال احداث است، به چه دلیل این منطقه انتخاب شده است؟
درخت پسته برای رشد مناسب به تابستان های گرم و خشک و زمستان های نسبتا سرد نیاز دارد که این شرایط آب و هوایی در منطقه تربت جام وجود دارد. همچنین بافت خاک مناسب زمین، دلیل دیگری برای انتخاب منطقه مذکور به منظور احداث باغ جدید پسته است.
برای انتخاب نهال های این باغ 7 هکتاری به چه ویژگی هایی توجه شده است؟
نهال های مورد استفاده در این باغ قبلا در کیسه های پلاستیکی به ارتفاع 25-30 سانتی متر کشت شده است. ضمن این که ریشه های نهال های انتخابی باید عاری از هرگونه آفت و بیماری مانند نماتد ها و پوسیدگی با منشاء قارچی باشد. همچنین اندازه گلدان های پلاستیکی باید مناسب باشد تا ریشه ها به اندازه کافی رشد کرده باشند.
آبیاری این باغ به چه روشی انجام خواهد شد؟
برای آبیاری باغ جدید پسته از سیستم آبیاری تحت فشار نواری استفاده شده است.
چرا این روش انتخاب شده و چه مزیت هایی دارد؟
به طور کلی به دلیل عمر و دوره بازگشت سرمایه طولانی باغات پسته، منابع آب مورد استفاده باید پایداری طولانی یعنی حداقل 50 ساله داشته باشند. مقدار، تناوب و شیوه آبیاری بر تولید پسته تأثیر زیادی می گذارد. از سوی دیگر تربیت درختان جوان، شیوع آفات و بیماری هایی که از طریق هوا و یا خاک به درخت حمله ور می شوند، مقدار و کیفیت محصول دو سالانه و رشد درخت همگی تحت تأثیر آبیاری درخت پسته قرار دارند. علاوه بر این، شرایط اقلیمی، بافت خاک و پایه و پیوند درخت پسته از جمله عوامل مهمی هستند که بر میزان آب مورد نیاز آن برای تولید محصول اقتصادی تأثیر می گذارد.
برای افزایش راندمان تولید و همینطور جلوگیری از پوکی پسته در این باغات چه برنامه هایی را در دستور کار دارید؟
برای افزایش راندمان تولید، استفاده از آبیاری های نوین نظیر سیستم زیرسطحی، مبارزه بیولوژیکی علیه آفت پسیل، تغذیه سالم درختان، استفاده از کودهای میکرو و ماکرو مناسب با سن نهال، مبارزه علیه علف های هرز و آفات، مد نظر قرار دارد. برای جلوگیری از پوکی پسته نیز همانند سایر باغات اقداماتی همچون استفاده از کود دامی، محلول پاشی کلسیم، روی، سولو پتاس و استفاده به موقع از اوره پتاس در دستور کار قرار دارد.
تهیه و تنظیم: هدی زاهدی
