از همین رو به مناسبت سالروز بزرگداشت شیخ شهاب الدین سهروردی سراغ دکتر محمد موسوی بایگی رفتیم که در شکل گیری و راه اندازی این رشته در دانشگاه علوم اسلامی رضوی نقش مهم و موثری داشته است. این رشته برای نخستین بار در دانشگاه های کشور در مقطع کارشناسی ارشد راه اندازی شده است و بدون تردید نیاز به معرفی بیشتر دارد.
دانشیار گروه فلسفه اسلامی دانشگاه علوم اسلامی رضوی در این باره گفت: لزوم مطالعات آکادمیک درباره حکمت اشراق در واقع به خصوصیت فلسفه اشراق باز می گردد. فلسفه اشراق یا فلسفه شیخ شهاب الدین یحیی سهروردی 4 خصوصیت ممتاز را درون خود دارد.
موسوی بایگی تصریح کرد: عقلی بودن و متکی بر استدلال بودن این فلسفه که ویژگی ذاتی آن است. از سوی دیگر تاکید شیخ اشراق بر طهارت نفس و تهذیب نفس این فلسفه را مبرز کرده است. البته در سایر فلسفه ها نیز بر این موضوع تاکید شده است اما نوع نگاه شیخ اشراق وجایگاهی که ایشان برای عرفان و شهود در فلسفه قائل است متقاوت از سایر فلاسفه است.
وی افزود: شیخ اشراق از سوی دیگر احیا گر علوم فلاسفه ایران باستان که مشهور به حکمای خسروانی هستند نیز می باشد. او توانست با پیوند زدن فلسفه ایران باستان و اثبات این موضوع که دین باستان ایران یعنی زرتشت، دین یکتا پرستی است و در آن ثنویت جایگاهی ندارد این علم را توسعه ببخشد.
استاد فلسفه دانشگاه علوم اسلامی رضوی ادامه داد: از سوی دیگر نگاهی شیعه نیز در آثار شیخ اشراق دیده می‌شود. آنجا که او درباره مراتب حکمت صحبت می کند و می گوید که هیچ گاه زمین از حجت الهی خالی نخواهد بود. این نگاه برآمده از دیدگاه حضرت امیر المومنین(ع) در نهج البلاغه است.
موسوی بایگی افزود: از زمان ورود جریان تجددگرا در ایران که از پهلوی اول آغاز شد ما با نوعی از ملی گرایی غیر منطقی مواجه شدیم. نوعی ملی گرایی که درصدد جلوه دادن تقابل میان ایران و اسلام بود. البته امروز هم این تفکر همچنان وجود دارد. این مسئله یکی از دلایل تاسیس رشته فلسفه اشراق بود. شیخ اشراق به عنوان پیوند دهنده میان فلسفه اسلامی و فلسفه ایران باستان نشان داده است که میان ایران باستان، اسلام، تشیع و عقل گرایی و فلسفه تعارضی وجود ندارد.
وی ادامه داد: بدون تردید تولیدات علمی در این زمینه، پرورش دانشجویان و عمق بخشیدن به فلسفه اشراق می تواند به بخشی از مسائل زمانه ما پاسخ دهد.
