از همین رو به مناسبت روز خانواده با موضوع تثبیت، حفظ و تقویت بنیان خانواده به گفتوگو با حجت الاسلام والمسلمین واعظ موسوی؛ کارشناس مذهبی در امور خانواده نشستیم که در ادامه بخشی از آن را خواهید خواند.
تعریف اسلام از خانواده و ارکان و زیر ساختهای تشکیل آن چیست؟
طبق آیات و روایات هیچ بنایی از خانواده نزد خداوند محبوبتر نیست و تعریف و تعبیر قرآن کریم از خانواده همانند یک بنا و ساختمان مجهز و کامل است و در همین راستا اسلام بر استحکام زیر ساختهای تشکیل خانواده تاکید دارد.
نخستین زیر ساخت برای تشکیل خانواده «تناسب» است همانند پیچ و مهره یا درب و تخته که با یک دیگر جور در میآیند از همین رو برای مثال ازدواج یک زوج دارای شخصیت درون گرا و برون گرا برای تشکیل یک خانواده متعادل و مناسب است در غیر این صورت دو شخص درون گرا یا دو شخص برون گرا با یک دیگر ازدواج کنند عاقبت باعث اختلاف و طلاق میشود.
طبق آیات قرآن کریم زن و شوهر لباس یک دیگر هستند لذا دومین زیر ساخت برای تشکیل خانواده، همسان بودن خانوادههای زوجین از لحاظ فرهنگی و اجتماعی است در غیر این صورت ازدواج یک شخص دارای خانواده ثروتمند با خانواده متوسط باعث اختلاف شدید و آینده آن منجر به طلاق میشود.
سومین زیر ساخت برای ازدواج و تشکیل خانواده توجه به بلوغ نکاح (بلوغ ازداوج) است که در همین راستا طبق آیاتی از قرآن کریم سن نمیتواند تعیین کننده ازدواج باشد؛ بلکه شرایط ازداوج به بلوغ ازدواج شخص بستگی دارد.
اسلام برای تقویت ارکان و مدیریت خانواده چه توصیهای دارد؟
مردم در صدر اسلام برای رفع مشکلات زندگی و فراگرفتن آداب همسرداری به معصومین(ع) مراجعه میکردند و حضرات معصومین بر حسب وظیفه مهارت زندگی کردن را به مردم آموزش میدادند بدین ترتیب برای تقویت ارکان و مدیریت خانواده همانند گذشته باید مهارت همسرداری را آموزش دید تا بتوان خطرات احتمالی که موجب تزلزل ارکان خانواده میشود را تشخیص و از بروز آنها پیشگیری کرد.
خانواده در تمدن سازی نوین اسلامی چه نقشی میتواند ایفا کند؟
خانواده یک سلول بنیادین در پیکره اجتماع است از همین رو اگر شما خانواده سالم تربیت کنید جامعه سالم خواهید داشت از همین رو یک خانواده سالم یک جامعه سالم شکل میدهد و این امر به صورت تساعدی ادامه پیدا میکند بدون شک نقش تربیت خانواده سالم در تحقق تمدن سازی نوین اسلامی بسیار اساسی است.
خانواده در عصر کنونی دچار چه چالشهایی است؟
نخستین چالش خانواده در عصر کنونی هجمه فرهنگی بیگانگان با ترویج فرهنگ «تثلیث» (یک مرد یک زن یک مرد) جهت از بین بردن قداست و حرمت پدر و مادر است چراکه خانواده یکی از موانع بسیار بزرگ در برابر فرهنگ غربی است و قرآن کریم خانواده را به دژ مستحکم تشبیه میکند.
دومین چالش خانواده در شرایط کنونی هجمه اقتصادی و معیشتی است که متاسفانه کشورمان در شرایط اقتصادی بسیار بدی قرار دارد چراکه یک پدر با تمام تلاشش در شرایط کنونی نمیتواند نیازهای اولیه خانه را فراهم کند و اعتبار آن نزد خانواده خدشه دار میشود.
سومین چالش خانواده، ترویج فرهنگ مصرف گرایی از سوی رسانه ملی با تبلیغاتهای جذاب در شرایط اقتصادی نامطلوب جامعه است که این امر عزت نفس انسانها را نشانه میرود و انسان را به آن داشتهها و سبک زندگی سنتی خود دلسر میکند و مردم را به سمت مصرف گرایی و زندگی قسطی سوق میدهد.
پدر و مادر برای حفظ بنیان خانواده و برای مقابله با شبیخون فرهنگی، اقتصادی و رسانهای دشمنان، باید برای فرزندان خود در فضای خانواده جذابیت ایجاد کنند و مسائل دینی، اعتقادی و اخلاقی را در قالب بازی و… به آنها آموزش بدهند.
گفتوگو: مرتضی خفتان پناه