به گزارش آستان‌نیوز، به مناسبت فرارسیدن ایام اربعین حسینی که زیارت آن از فضایل و نشانه‌های مؤمنان برشمرده شده و برکاتی بی‌مثال را نصیب زائر می‌کند و به‌منظور بررسی راه‌های بهره‌مندی حداکثری از رهاورد آن با حجت‌الاسلام والمسلمین ابراهیم بهاری، کارشناس و خطیب مذهبی گفت‌وگویی ترتیب داده‌ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می‌شود:
چرا در روایات ائمه معصوم(ع) از زیارت اربعین به‌عنوان یکی از علامت‌های مؤمن یاد شده است؟
در بین همه ائمه(ع) هیچ کدام زیارت ثانویه اربعین ندارند بلکه اربعین شهادت آن حضرات(ع) در همان سال شهادتشان برگزار شده و به‌عنوان جریانی مستمر رایج نشده است. تنها امام حسین(ع) است که اربعین شهادتشان به‌عنوان جریانی مستمر، همه‌ساله برگزار می‌شود. بزرگداشت اربعین حسینی برای آن است که به عالم اعلام می‌کند آن حرکتی که در عاشورا رخ داد در اربعین به نتیجه رسید یعنی اربعین نوعی اعلام پیروزی و تحقق هدف الهی است. ازاین‌رو، شروع و پایان این حرکت برای عالم ماندگار شده است. چنان‌که امام صادق(ع) به‌عنوان زائر در کنار حائر حسینی حاضر شده و زیارت خاص اربعین را انشاء کرده‌اند. اینکه امام حسن عسکری(ع) این زیارت را از علائم مؤمن برشمرده‌اند برای این است که مؤمن به مجموعه وقایع کربلا از ابتدا تا انتها آگاهی کامل بیابد و برای آینده از آن عبرت بگیرد و مسیری را که خدای عالم در آخرالزمان ترسیم کرده، به هدف برساند.
چرا اربعین را روز به نتیجه رسیدن قیام حسینی و اعلام پیروز اصلی آوردگاه کربلا می‌دانیم؟
کاروان اسرای کربلا بعد از به نتیجه رسیدن مطلوب و افشاگری حقیقی قیام عاشورا و انجام مأموریتی که از جانب خدا داشتند، باشکوه و عظمت در اربعین به کربلا بازگشتند؛ به تعبیر شهریار «بردن اهل حرم دستور بود و سرّ غیب/ ورنه این بی‌‌حرمتی‌ها کی روا دارد حسین(ع).»
بعد از خطبه قرائی که امام سجاد(ع) در مسجد اموی ایراد کردند و بعد از افشاگری‌های حضرت زینب(س) در مجلس یزید، دروغ خارجی بودن اهل بیت از بین رفت و باطل بودن بنی امیه اعلام و آشکار شد. چنان‌که حضرت زینب(س) خطاب به یزید فرمودند: هر کاری می‌خواهی بکن و هر فریبی می‌خواهی به کار ببند ولله که نمی‌توانی محبت ما را از قلب مردم پاک کنی!
بعد از این وقایع بود که کاروان اسراء با عظمت به کربلا بازگشتند و به عالم این خط فکری را نشان دادند و گفتند، جریانی که به ظاهر می‌خواستند آن را منکوب و منزوی کنند به چراغی پرفروغ تبدیل شده است و نور آن به عالم می‌رسد. روز اربعین روز اعلان پایان حرکت این مسیر از جانب حضرت زینب(س) و پایان مأموریت این کاروان است. البته این کاروان برای نشر پیروزی تاریخی خون بر شمشیر و قیام عاشورا، خط دیگری را در پی گرفت یعنی گریه و اشک بر مصائب سیدالشهداء(ع)؛ چنان‌که در مدینه جلسات مرثیه‌خوانی توسط امام سجاد(ع) و حضرت زینب(ع) و دیگر بانوان عاشورایی برپا شد و کار به‌جایی رسید که کسی همچون مروان بن حَکَم با دیدن گریه‌های ام‌البنین(ع) بر آن مصائب، گریست!
زیارت اربعین چه حقایقی از عاشورای حسینی و دستاوردها و برکات آن نهضت تاریخ‌ساز را بیان می‌کند؟
زیارت اربعین که از جانب امام صادق(ع) انشاء شده، مجموعه‌ای از صفات امام حسین(ع) را معرفی می‌کند تا به خط فکری عاشورا می‌رسد و هدف آن قیام را تبیین می‌کند: «بَذَلَ مُهجَتَهُ فيكَ لِيَستَنقِذَ عِبادَكَ مِنَ الجَهالَةِ وحَيرَةِ الضَّلالَةِ» یعنی حضرت سیدالشهداء(ع) خون خود را برای رهایی بندگان خدا از جهل، حیرت و گمراهی ایثار و بذل کرد.
همچون یک فانوس دریایی که در ساحل برای کشتی‌ها راه نجات را نشان می‌دهد، امام حسین(ع) نیز به‌عنوان چراغ راه مجموعه بشریت را در طول تاریخ به ساحل امن وجود مقدس خویش راهنمایی کرده و پناه داده‌اند و لذا در زیارت اربعین امام صادق(ع) این نقش نجات‌بخشی حضرت سیدالشهداء(ع) را تبیین می‌کنند.
آیا این نجات‌بخشی در عاشورای 61 هجری متوقف شده یا دامنه آن در طول تاریخ گسترده شده است؟
این مسیر بسته نشده است وقتی در زیارت عاشورا به امام حسین(ع) و اصحابشان سلام می‌دهیم باید بدانیم دایره اصحاب بسته نشده است، بلکه کسانی که آن خصلت‌ها را در زندگی خود داشته باشند و معرفت و بصیرت بیابند و برای دین هجرت کنند اعم از هجرت از شهر و دیار، هجرت از محیط و شغل و … و با سرعت حرکت کرده و به سمت امام حسین(ع) از یکدیگر سبقت بگیرند در زمره یاران اباعبدالله(ع) قرار خواهند گرفت یعنی چهار عنصر معرفت، هجرت، سرعت و سبقت ما را حسینی می‌کند و کار را به‌جایی میرساند که با شهدای کربلا هم مسیر شویم.
چنان‌که امروز علی لندی، نوجوان فداکار ایذه‌ای برای نجات دو زن همسایه، خود را به دل آتش زد و با اینکه بیش از 90 درصد سوختگی داشت و در اوج درد و رنج بود، در مصاحبه گفت اگر باز هم تکرار شود، چنین خواهم کرد! این نیست جز همداستان شدن با خط فکری عاشورا. امثال سردار حاج قاسم سلیمانی و شهید حججی‌ها تربیت‌یافتگان همین مکتب و خروجی آن هستند.
با الهام گرفتن از جریان عاشورا می‌توان در کنار گریه و عزاداری ظاهری، در باطن هم نقش‌آفرین شد. باید بدانیم عاشورا تا ظهور امام زمان(ع) به‌عنوان عدالت‌گستر حقیقی در جهان ادامه دارد و روح‌ها و فطرت‌های پاک و آماده را با خود همراه می‌کند.
پیاده‌روی اربعین و سبکی از زندگی که در این ایام چندروزه رقم می‌خورد چقدر در رساندن پیام عاشورا و جذب دل‌های آماده مؤثر و نقش‌آفرین است؟
در روایات پیاده‌روی برای زیارت امام حسین(ع) مورد تأکید است از این منظر صرفاً پیاده‌روی در مشایه به سمت حرم امام حسین(ع) در روایات تصریح شده است. چنان‌که این پیاده‌روی در مناسبت‌های دیگری همچون روز عرفه و نیمه شعبان هم مورد توصیه و سفارش است تا می‌رسد به‌جایی که زیارت حضرت(ع) با پای پیاده در روز عرفه و ایام اربعین را مشابه زیارت خدا در عرش معرفی می‌کند!
ابن قولویه در «کامل الزیارات» به این روایات و آثار و برکات آن اشاره کرده است. لذا نباید این حرکت عظیم را تحت‌الشعاع قرار داد حرکتی که به‌نوعی فریاد، شعار و سبک زندگی است و امام زمان(عج) را معرفی می‌کند.
باید درک کنیم مسیر پیاده‌روی اربعین توسط ملائکه الهی تأمین و تزئین می‌شود ما کسی نیستیم که در آن ابراز منیت و اثر داشته باشیم، اینجا هر کسی آمد قطره‌ای از قطرات دریا می‌شود لذا فخرفروشی و تکبر در این مسیر جایی ندارد.
گفت‌وگو: آمنه مستقیمی
انتهای پیام
