تهران – ایرنا – زندهیاد «عبدالله قوچانی»، سکهپژوه و خطشناسِ برجسته تا همین اواخر عمر بر کار بازخوانی خطوط اسلامی مشغول بود و کلنجار رفتن با کتیبههای اسلامی که بعضا بخشهایی از آنها نیز از بین رفته بود به علاقه و لذت اصلی زندگیاش بدل شده بود.
در روزهای آغازینی که خبر ورود کرونا به کشور روی پیشانی رسانهها حک میشد حتی تصور هم نمیکردیم این ویروس کسانی را از ما ببرد که بخشی از خاطراتمان را تشکیل میدادند؛ حالا اما دایره از دست رفتگان روزبهروز گستردهتر میشود و از میان اعداد اعلامی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در ساعت ۱۴ ممکن است یک اسم یا حتی چند اسم نیز سهم خاطرات ما باشد؛ عبدالله قوچانی، سکهشناس و متخصص کتیبههای عربی و فارسی نیز یکی از ۱۵۶ نفری بود که روز جمعه گذشته (۱۷ مرداد) قربانی ویروس کرونا شدند و تقریباً در بیخبری درگذشت.
نام قوچانی همچون حرفهاش در سایه مانده بود، او که بیش از ۱۳ تألیف در حوزه سکهشناسی و خطوط اسلامی از خود برجای گذاشته است. در دوران حیات هفتادوسه ساله خود تنها دو مصاحبه انجام داد و البته اگر پای صحبتش مینشستی حرفهای بسیاری از حرفهاش داشت که بگوید.
او در عراق به دنیا آمده بود و در ۲۴ سالگی که تحصیلاتش در دانشگاه بغداد به پایان رسید به کشور اجدادیاش بازگشت و در مرکز باستانشناسی و بخش اسلامی موزه ملی ایران مشغول به کار شد. سالهای زندگی در عراق اما برای او تسلط بر زبان عربی را به همراه آورده بود و همین نیز سبب شد تا مدیر وقت مرکز باستانشناسی درسال ۱۳۶۴ به او مأموریت بازخوانی نقوش ۱۴۰ ظرف تاریخی نیشابوری را بدهد؛ خطوطی که برای مردم عادی زیبایی بصری دارد و البته درخواندن پیچیدگی فراوان؛ این ظروف هم اکنون در موزههای ایران، آبگینه و رضا عباسی نگهداری میشوند.
قوچانی تا همین اواخر عمر نیز بر کار بازخوانی خطوط اسلامی مشغول بود و کلنجار رفتن با کتیبههای اسلامی که بعضا بخشهایی از آنها نیز از بین رفته بود به علاقه و لذت اصلی زندگیاش بدل شده بود. در گفتوگوی زمستان ۹۶ خود با یکی از روزنامههای چاپ تهران از موردی در مسجد گلپایگان گفت که ۳۹ حالت متفاوت در خواندن داشت و آن را با چنان اشتیاقی توصیف میکرد که گویی در حال گشایش یک معماست.
او علاوه بر تخصص در کتیبههای فارسی و عربی در سکهشناسی نیز تسلط داشت و از آن به عنوان تسهیلکننده خواندن خطوط نام میبرد. خاطرهای نیز از کشف سکه در حوالی تهران در دو دهه قبل داشت: «در سال۱۳۷۱ حین خاکبرداری در شهر ری گنجینهای به دست آمد. وضعیت به صورتی بود که از خاک، سکه میریخت. مدتی طول کشید تا سکهها از دست مردم یا از سطح خاک جمعآوری شوند؛ مجموعا ۲۱۰۰سکه.» این سکهها به بانک مرکزی فرستاده شد و او نتیجه بازخوانی آنها را در کتاب گنجینه سکههای نیشابور و طی ۱۰ فصل، ازجمله سکهشناسی در متون تاریخی، معامله سکه، ضرابخانه و… منتشر کرد.
آخرین اثر زندهیاد عبدالله قوچانی که آیین بزرگداشتش، در یکی از سلسله شبهای بخارا، ۱۲ اسفند ۱۳۹۶، در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد نیز مربوط به خواندن احادیث کاشیهای زرینفام حرم امام رضا (علیهالسلام) بود که سهسال پیش و توسط مرکز اسناد آستان قدس رضوی منتشر شد.
مهدی نوروزI روزنامهنگار
انتهای پیام