با انتشار متن آیین‌نامه پیشنهادی وزارت بهداشت، کش و قوس میان فعالان کسب و کارهای اینترنتی و فعالان دارویی در خصوص مجوز فروش دارو در سکوهای اینترنتی وارد فاز جدیدی شد تا جایی که برخی ابلاغ آن را غیرقانونی و برخلاف سایر قوانین و مقررات ارزیابی کرده‌اند.
روز دوشنبه ۱۴ اسفند، رسانه‌ها خبر از تدوین آیین‌نامه «ارائه خدمات غیرحضوری نسخه الکترونیکی در داروخانه‌ها» توسط وزارت بهداشت دادند که براساس آن قرار است تکلیف پلتفرم‌های فروش آنلاین دارو تعیین شود.در نسخه منتشره شده از این آیین‌نامه، سازمان غذا و دارو مکلف به راه‌اندازی سامانه توزیع آنلاین دارو شده و داروخانه‌های متقاضی ارائه خدمات غیرحضوری نسخ الکترونیکی و پلتفرم‌های حمل و نقل دارو برای ارسال دارو، حتماً باید به این سامانه متصل شوند و در واقع آن‌ها از داشتن پلتفرم مستقل منع شده‌اند.براساس این آیین‌نامه فقط داروخانه‌هایی می‌توانند به این سامانه متصل شوند که مجوز جدید سازمان غذا و دارو را برای ارائه خدمات غیرحضوری نسخه الکترونیک دریافت کرده باشند. ضمن اینکه داروخانه‌ها صرفاً مجاز به پذیرش و عرضه انواع دارو‌های نسخه‌ای (نسخه الکترونیک) از طریق این سامانه هستند و هر گونه سفارش‌گیری بر‌خط نسخه خارج از مسیر سامانه به هر نحوی از جمله همکاری با پلتفرم‌ها ممنوع است و با داروخانه‌های متخلف براساس مقررات قانونی برخورد می‌شود.تا کنون انتشار این آیین‌نامه با واکنش‌ها و انتقادات بسیاری همراه بوده است. برخی آن را صرفاً یک پیشنویس قلمداد کرده‌اند که قرار است برای کسب نظرات مشورتی به انجمنها تشکل‌ها ارائه شود ولی برخی دیگر، امضای آن را توسط وزیر بهداشت قطعی عنوان کرده‌اند.
واکنش وزیر ارتباطات به حذف پلتفرم‌های دارورسان از آیین‌نامه توزیع دارو
با وجود همدلی دارؤسازان در تأیید این آیین‌نامه، برخی کارشناسان حوزه کسب و کارهای اینترنتی سلامت، این آیین‌نامه را خلاف روح تصویب‌نامه هیئت وزیران و بند ۲ ماده ۸ آیین‌نامه حمایت از تولید دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین در حوزه سلامت می‌دانند که براساس آن وزارت بهداشت مکلف شده تا زمینه عملیاتی شدن توزیع دارو از طریق پلتفرم‌ها و کسب و کارهای اینترنتی را با رعایت اصل رقابت و جلوگیری از انحصار عملیاتی کند. این در حالی است که سازمان غذا و دارو در متن آیین‌نامه که اخیراً منتشر شده، عملاً سکو‌ها را از فرآیند توزیع آنلاین دارو حذف کرده است.پیش‌تر نیز به دلیل تأخیر ۱۹ ماهه وزارت بهداشت در تدوین این آیین‌نامه، هیئت دولت در نامه‌ای به وزارت بهداشت اعلام کرده بود که از این به بعد پیشنویس آیین‌نامه معاونت علمی باید در کارگروه اقتصاد دیجیتال بررسی شود.وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حاشیه حیاط دولت، تدوین آیین‌نامه در خصوص توزیع اینترنتی دارو توسط پلتفرم‌ها و کسب و کارهای اینترنتی را منوط به نظر مشترک این وزارت‌خانه و وزارت بهداشت دانسته و اعلام کرد که اگر آیین‌نامه‌ای بدون رعایت این اصل تدوین شود، عملاً نمی‌تواند رسمیت داشته باشد و حتماً وزارت بهداشت به این مصوبه دولت پایبند است. »فعالان حوزه دارویی و همچنین فعالان اقتصادی حوزه دیجیتال و کسب وکار‌های اینترنتی در اتاق بازرگانی جلساتی را به صورت جداگانه و مشترک پیرامون شرایط و الزامات اولیه برای مدیریت موضوع و رسیدن به نقطه مشترک برای بهرهمندی جامعه از مزایای فعالیت‌های سکوهای اینترنتی در عین رعایت دغدغه‌های دست اندرکاران حوزه سلامت برگزار کرده‌اند.
هرچند فعالان دارویی خصوصاً اعضای انجمن دارؤسازان با هرگونه مماشات با پلتفرم‌های فروش آنلاین دارو مخالفت‌اند، ولی در جدیدترین نشست کمیسیون‌های اتاق بازرگانی، فعالان سکو‌ها و سامانه‌های اینترنتی بر ضرورت پرهیز از از نگاه یکجانبه به موضوع و اهمیت به رسمیت شناخته شدن رقابت در این حوزه تأکید کردند.فعالان کسب و کارهای اینترنتی حوزه سلامت تصریح کردند که حدود ۱۹ ماه است که ما شاهد ترک فعل سازمان غذا و دارو هستیم و در این مدت مجوز فروش آنلاین داروخانه‌هایی که با سکو‌ها همکاری داشته‌اند، باطل شده است و به نظر می‌رسد این مسائل ناشی از نگرانی بابت سلامت مردم نیست بلکه نوعی تعارض منافع با توزیع آنلاین دارو توسط پلتفرم‌ها وجود دارد.آن‌ها معتقداند که باوجود اشکالات و ایراداتی که سازمان غذا و دارو به توزیع آنلاین دارو توسط پلتفرم‌ها می‌گیرد، نباید با این موهبت که ریشه در توسعه دانش و تکنولوژی بشر دارد، برخورد سلبی کرد و راهکار‌های مناسبی برای رفع ایرادات وجود دارد. ضمن اینکه در دولت نیز وزارت اقتصاد، وزارت ارتباطات و همچنین معاونت علمی رئیس جمهوری به وسط میدان آمده‌اند تا این تغییر گفتمان سنتی به تکنولوژیک در حوزه سلامت رقم بخورد.
همه این‌ها نشان می‌دهد که برای رسیدن به نقطه مطلوب در موضوع فروش دارو از طریق سکو‌ها و پلتفرم‌ها، نمی‌توان به روش‌های مبتنی بر تک روی و نگاه یکجانبه تکیه کرد.به طور کلی باید اذعان داشت که دغدغه‌های حوزه سلامت و دارو قابل توجه است و این واقعیت قابل انکار نیست که باید نقاط مشترکی میان طرفین پیدا کرد. طبیعتا وزارت بهداشت به دلیل این که با سلامت مردم سروکار دارد، نگرانی‌هایی دارد که باید سکو‌ها و فعالان کسب و کارهای اینترنتی نسبت به تأمین آن تدبیر‌های سازنده‌ای اتخاذ کنند.
