*با یک نگاه کلی به آیات قرآن و کلام بزرگان دین می‌توان به اهمیت تاریخ واقف شد ، به طوری که یک سوم آیات قرآن در مورد سرگذشت امت‌های گذشته است که خداوند به منظور عبرت گیری انسان‌ها این قصص را بیان فرموده است ، اگر تاریخ را داراى قاعده و ضابطه، و اراده انسان را مؤثر در تحولات تاریخ، و نقش اصیل و نهایى را در سعادت و کمال جامعه براى ارزش هاى اخلاقى و انسانى بدانیم، آن وقت است که تاریخ، هم آموزنده است و هم مفید.
رسانه رسمی و بین المللی ” رواپرس “ ( دارای مجوز انتشار 3 زبانه فارسی _ عربی و انگلیسی ) ؛ سرویس علمی و دانشگاهی .
” دکتر محمّد بیدگلی “ مدرّس دانشگاه و کارشناس مسائل ایران در یادداشتی اختصاصی تحت عنوان « واکاوی ضرورتهاى مطالعه تاريخ از دیدگاه قرآن کریم » برای ” رواپرس “ نوشت :
تاریخ عبارت است از تلاش در بازسازی و فهم گذشته ، درباره تاریخ و ضرورت یا عدم ضرورت مطالعه آن نظرات گوناگون و بعضا ضد و نقیضی مطرح کرده اند ، نسل جدید و جوان کشورمان برای بازسازی و نوسازی هویت ملی خود به ناچار باید تاریخ کشورشان را مطالعه کنند ، فهم اوضاع بسیار پیچیده کنونی جهان بستگی به آشنایی تاریخ دارد ؛ توجه به ديدگاههاى رهبران موجبات هم افزايى و جهت دهى مناسب براى رسيدن به اهداف موردنظر جامعه می گردد.
امام علی(ع) در نهج البلاغه، نامه اخلاقی خطاب به امام حسن(ع) دارد که در بخشی از آن بر فایده مطالعه تاریخ تاکید می کند و می فرماید:
پسرم درست است من به اندازه پیشینان عمر نکرده ام اما در کردار آن ها نظر افکندم و در اخبارشان اندیشیدیم و در آثارشان سیر کردم تا آن جا که گویا یکی از آن ها شده ام بلکه با مطالعه تاریخ آنان گویا از اول تا پایان عمرشان با آن ها بوده ام پس ، قسمت های روشن و شیرین زندگی آنها را از دوران تیرگی شناخته ام و زندگانی سودمند آن ها را با دوران زیانبارش شناسایی کردم سپس ، از هر چیز مهم ارزشمند آن را و از هر حادثه ای زیبا و شیرین آن را برای تو برگزیدم و ناشناخته های آنان را دور کردم(نهج البلاغه،نامه 31).
ما تاريخ را مي‌خوانيم براي اينكه راهگشا به سوي آينده باشد ، اگر بنا شود كه تاريخ فقط بتواند تا زمان حال خودش را معرفي كند و نتواند راه را به سوي آينده بگشايد فايده تاريخ چيست؟ به عبارت بهتر يك پژوهشگر عرصه تاريخ، در بررسي، تحليل و تبيين يك حادثه تاريخي مي‌بايستي به تمامي عوامل ممكن اشاره و آنها را در بوته آزمون قرار دهد و عنداللزوم به كشف عوامل جديدي در رخداد حوادث بپردازد.
بسیاری از اهل نظر بر آنند که تعریف تاریخ و علم تاریخ امری سهل و ممتنع است ، اگرچه تعاریف زیادی ارائه شده اما هیچ گاه تاریخ شناسان نتوانستند در این‌باره به اتفاق نظر برسند ، این مشکل تنها به حوزه تعریف محدود نمی‌شود بلکه در تعیین موضوع و قلمرو این دانش نیز اختلاف نظرها کاملا جدی است.
اهميّت تاريخ از اين نظر روشن تر مى شود كه بدانيم كمتر حادثه اى در زندگى امروز مى توان يافت كه نمونه يا نمونه هايى از آن در گذشته واقع نشده باشد و اين كه مى گويند: تاريخ پيوسته تكرار مى شود يك واقعيت است. البتّه ممكن است موارد استثنايى وجود داشته باشد ولى اكثريت قريب به اتفاق حوادث در اين قانون كلّى جمع است.
با تحليل و بررسى دقيق تاريخ بشر، عوامل شكست ها و ناكامى ها، پيروزى ها و كاميابى ها، شكوفايى تمدّن ها، سقوط و انقراض حكومت ها، سرانجام ظلم و بيدادگرى، عاقبت عدل و داد، آثار اتحاد كلمه و حركت و تلاش و كوشش، نقش علم و آگاهى، و عواقب دردناك جهل و سستى و تنبلى، همه در آيينه جهان نماى تاريخ ديده مي شود.
وظیفه آموزش تاریخ که در حقیقت شناخت ایران،گذشته،فرهنگ و تمدن آن می باشد،در نظام آموزش و پرورش ما به مشتی حفظیات،القائات و تحریفات سیاه و سفید بدون آنکه چراغی فراروی نسل جوان ما برای شناخت و درک گذشته اش قرار دهد و کمکی در جهت ایجاد هویت برای زمان حالش بنماید تقلیل یافته است.
تاریخ به هیچ روی صرفا حفظ یک مشت نام ،تعدادی عدد در قالب سال وقوع و مشتی وقایع که اتفاق افتاده اند ،نیست بلکه تاریخ عبارت است از تلاش در بازسازی و فهم گذشته.
قرآن مجید تاریخ را به عنوان یک درس و یک منبع معرفت و شناسایى و مایه تذکر و آیینه عبرت یاد مى کند. قرآن کریم در بخشى از عبرت خود، زندگى اقوام و امت ها را به عنوان مایه تنبه براى اقوام دیگر مطرح مى کند: تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ ۖ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَلَكُمْ مَا كَسَبْتُمْ ۖ وَلَا تُسْأَلُونَ عَمَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ ( 2 – 134 ) .
انسان همان طور که تحت تأثیر رفتار و تصمیمات و خلق و خوى و همنشینى مردم همزمان خود واقع مى گردد و همان طور که زندگى عینى مردم همزمانش براى وى درس آموز و عبرت آمیز مى گردد و بالأخره همان طور که از مردم همزمان خود ادب و راه و رسم زندگى مى آموزد و از سرگذشت مردم گذشته نیز بهره مى گیرد.
تاریخ به عنوان یکی از ابعاد و مظاهر فرهنگ و تمدن حائز اهمیت بسیار است، زیرا شناخت و دریافت وجوه مختلف هر فرهنگ و تمدنی بدون دسترسی به تاریخ انواع هنرها و دانش‌هایی که در تمدن ظهور کرده یا تکامل یافته ممکن نخواهد بود.
با یک نگاه کلی به آیات قرآن و کلام بزرگان دین می‌توان به اهمیت تاریخ واقف شد ، به طوری که یک سوم آیات قرآن در مورد سرگذشت امت‌های گذشته است که خداوند به منظور عبرت گیری انسان‌ها این قصص را بیان فرموده است ، اگر تاریخ را داراى قاعده و ضابطه، و اراده انسان را مؤثر در تحولات تاریخ، و نقش اصیل و نهایى را در سعادت و کمال جامعه براى ارزش هاى اخلاقى و انسانى بدانیم، آن وقت است که تاریخ، هم آموزنده است و هم مفید. نگاه عبرت گیرانه به تاریخ ناظر به آینده بوده و برای درک شرایط و وظایف امروز ما ضروری است.
انتهای پیام
