انتشار گزارش محرمانه نهادهای اطلاعاتی دولت آمریکا درخصوص مرگ جمال قاشقچی که در سال ۲۰۱۸ تهیه شده و ترامپ از انتشار آن جلوگیری کرده بود، حاکمان عربستان را به شدت خشمگین کرد و آنها به دنبال صدور بیانیه تندی علیه آمریکایی ها، دست به کار بسیج دولت های طرفدار خود در منطقه شدند.
وزارت خارجه پادشاهی سعودی جمعه ۲۶ فوریه ۲۰۲۱ ساعاتی پس از انتشار گزارش نهادهای اطلاعاتی آمریکا، در بیانیه ای اعلام کرد که دولت این کشور به طور قاطعانه با آنچه در گزارش ارائه شده به کنگره آمریکا درباره جنایت قتل جمال خاشقچی، شهروند سعودی آمده، مخالف است.
در این بیانیه ادعا شده که گزارش ارائه شده به کنگره ایالات متحده آمریکا مبتنی بر نتیجه‌گیری‌های نادرست و غیر قابل پذیرش درباره رهبری سعودی است.
سعودی ها اما به همینجا بسنده نکردند و به سرعت به یارگیری در منطقه پرداختند؛ بطوری که موجی از حمایت های عربی را از بیانیه سعودی در مخالفت با بایدن سازماندهی کردند.
کویت از اعضای شورای همکاری خلیج فارس از بیانیه سعودی حمایت کرد و مدعی نقش محوری ملک سلمان و بن سلمان در جهان و منطقه شد و سپس قاطعانه با هرآنچه حاکمیت سعودی را خدشه دار کند، مخالفت کرد.
امارات هم از بیانیه سعودی علیه گزارش ارائه شده نهادهای اطلاعاتی آمریکا به کنگره حمایت و اعلام کرد که در کنار پادشاهی سعودی خواهد ایستاد. ابوظبی این موضع را درحالی اتخاذ کرده که دریک رقابت چراغ خاموش برای تصاحب جایگاه عربستان در منطقه و در سیاست های داخلی آمریکا، در قالب لابی گری است.
شورای همکاری خلیج فارس هم یک بیانیه در این خصوص صادر و از عربستان حمایت کرد و آنگونه که رسانه های سعودی گزارش کرده اند، شورای همکاری اسلامی و پارلمان عربی نیز به صف حمایت از عربستان در برابر جو بایدن ملحق شدند.
البته بحرین و دولت تحت سلطه سعودی ها در یمن هم در این یارگیری مشارکت کرده اند، با اینحال هنوز از دوحه قطر و مسقط عمان خبری نشده است.
دولت های عرب همپیمان عربستان درحالی یکپارچه علیه دولت جو بایدن بسیج شده اند که اغماض دونالد ترامپ در ارتباط با قتل جمال قاشقچی موجی از انتقادها علیه دولت وقت آمریکا را بر انگیخته بود و سازمان های حقوق بشری به شدت به آن واکنش نشان داده بودند.
ترامپ البته برای کارش دلیل هم داشت؛ او به عربستان و کشورهای ثروتمند منطقه به چشم گاو شیرده می نگریست و به همین دلیل چشمهایش را بر جنایت شاهزاده جوان، در برابر دیدگان افکارعمومی جهان براحتی بست.
آمریکا به استناد گزارش نهادهای اطلاعاتی این کشور ۷۶ نفر از افرادی که گفته شده در قتل قاشقچی دخیل بوده اند تحریم کرد، اما با اینکه گفته می شود هدف گوشمالی بن سلمان بلندپرواز بوده است، اما نامی از وی در این لیست نبود.
“الیزابت کندال” پژوهشگر ارشد مطالعات اسلامی و عربی در دانشگاه آکسفورد معتقد است که گزارش آمریکا برای عربستان بسیار نگران کننده بود و سایر رهبران دنیا را در موقعیت دشواری قرار می دهد که باید تصمیم بگیرند آیا باید تعامل با ولیعهد عربستان را ادامه دهند یا نه؟، و کی و چگونه این کار را بکنند.
البته پیش بینی اینکه چالش برسر قتل قاشقچی میان واشنگتن و ریاض به این مرحله کشیده شود، کمی دشوار بود. با اینحال بسیاری از تحلیلگران عرب منطقه در انتظار لابی های قدرتمند سعودی در کنگره و سنا هستند و این احتمال را می دهند که سعودی ها با نفوذ و پول و یارگیری در سطح منطقه و جهان، از این مرحله عبور کنند.
حالا همه منتظر فردا (دوشنبه) هستند که جو بایدن وعده کرده، در ارتباط با تنبیه بن سلمان یک اعلامیه صادر خواهد کرد.
