سقراط، فیلسوف بزرگ یونانی، معتقد است که دیکتاتورها برای ایجاد وحدت درونی و منحرف‌کردن اذهان مردم و سیاست‌مداران مخالف از مشکلات داخلی، دست به ماجراجویی در عرصه‌های بین‌المللی می‌زنند.
سرویس بین الملل ” رواپرس ” :
ضیاالدین صبوری- رئیس انجمن روابط بین‌الملل در یادداشتی در خصوص آخرین تحولات منطقه که در روزنامه شرق درج گردیده آورده است: سوریه با آینده‌ای شکننده مواجه است؛ این سرتیتر مشترک رسانه‌های پرشمارگان آمریکا از نیویورک‌تایمز تا واشنگتن‌پست است. نشانه‌ها در سوریه و صف‌آرایی قدرت‌ها در بیرون از مرزهای سوریه نگران‌کننده است. نگرانی‌ها نسبت به اوضاع امنیتی خاورمیانه زمانی بیشتر می‌شود که در آمریکا فردی بر صندلی اتاق بیضی‌شکل کاخ سفید تکیه زده که پیش‌بینی‌ناپذیر است و تصمیمات خارج از قاعده می‌گیرد و همین امر هراس را نسبت به جنگ‌آفرینی‌های جدید در منطقه ژئواستراتژیک خاورمیانه برانگیخته است.
ترامپ از یک‌طرف بر استراتژی خروج از سوریه تأکید دارد و اینکه دو هزار سرباز حاضر آمریکایی در سوریه باید خاک این کشور را به دلیل اتمام مأموریت مبارزه با داعش ترک گویند و از سوی دیگر، سر از پایگاه مهم هوایی عین‌الاسد در استان الانبار در می‌آورد. این رفتارها منطقه را از تصمیمات گاه و بی‌گاه ترامپ مضطرب کرده که واقعا رئیس افراط‌گرای آمریکا چه اندیشه‌ای را در سر می‌پروراند.
ترامپ هم‌اکنون در طیف متنوعی از موضوعات داخلی و بین‌المللی با هم‌حزبی‌ها و اعضای کنگره درگیر است. پدیده روس‌گیت، قتل شائبه‌برانگیز خاشقجی، دیوار مرزی مکزیک، طرح درمانی اوباماکر و از این دست موضوعات محل مناقشه ترامپ با طیف اکثریت اعضای کنگره و سران بزرگ جمهوری‌خواهان است. سقراط، فیلسوف بزرگ یونانی، معتقد است که دیکتاتورها برای ایجاد وحدت درونی و منحرف‌کردن اذهان مردم و سیاست‌مداران مخالف از مشکلات داخلی، دست به ماجراجویی در عرصه‌های بین‌المللی می‌زنند.
تبلور عینی این تئوری امروز در رفتار و سکنات ترامپ متجلی است. رئیس‌جمهوری آمریکا دائم به دنبال تنش‌آفرینی و درگیری با قدرت‌های جهانی از اتحادیه اروپا گرفته تا چین، روسیه و ایران است. دنیای امروز از عصر باستان سقراط متفاوت است. ماهیت جنگ و ماجراجویی متحول شده و امروز این امر را در رقابت‌های اقتصادی و مسئله تعرفه‌ها شاهد هستیم. اما در خاورمیانه وضعیت رقابت‌ها بیشتر بعد نظامی دارد. عرصه کنشگری ترامپ در این منطقه از نوع نظامی است و به دنبال استفاده از این کارت است.
خروج از سوریه و بقا در عراق، ترکیبی متناقض و درعین‌حال خطرناک برای منطقه است. دقیقا از روز اعلام خروج آمریکا از سوریه، بحران در سوریه به‌مراتب پیچیده‌تر و امکان صلح دشوارتر شده است. ترکیه از حمله به سوریه برای نابودی جنگجویان کرد سخن می‌گوید. ارتش سوریه در حال آماده‌سازی برای حرکت به سمت پایگاه نیروهای آمریکایی در شمال غربی سوریه برای پرکردن خلأ حضور نیروهای آمریکایی است.
رژیم صهیونیستی به بمباران مواضع نیروهای شیعی و حامی ایران در سوریه دست می‌زند. روسیه مهیای نبردی بزرگ برای پاک‌سازی کامل سوریه از حضور نیروهای مبارزه‌جوی مخالف است. دقیقا متعاقب آموزه‌های رئالیستی، موازنه در سوریه به هم خورده و این عدم توازن، صلح و ثبات نسبی در این کشور را به هم زده است. سایر بازیگران حاضر در سوریه، چه جریان‌های داخلی سوریه و چه قدرت‌های ذی‌نفع بیرونی، به دنبال برجسته‌سازی موقعیت‌شان در فردای خروج آمریکا از سوریه هستند. برای همین است که از نگاه رسانه‌های آمریکایی، ایران و روسیه برنده اصلی کارزار سوریه هستند و دستی بالاتر در آینده سوریه و مسیر سیاسی این کشور خواهند داشت.
ریچارد هاس، رئیس شورای روابط خارجی آمریکا، در توییتی با مضمون خوشامدگویی به خاورمیانه پسا‌آمریکایی، بر این دیدگاه است که جهان وارد دوره بی‌نظمی شده است. نمود عینی این بی‌نظمی در خاورمیانه است؛ جایی که بازیگران این منطقه در تقابل آشکار با یکدیگر قرار گرفته‌اند. جریان‌های تروریستی در سوریه در حال بازسازی هستند و احتمال قدرت‌گیری داعش در سوریه دور از ذهن نیست. برای همین، ریچارد هاس آغاز باب گفت‌وگو میان آمریکا با ایران و سوریه را برای حل منازعه حزب‌الله و اسرائیل پیشنهاد می‌دهد.
در طول تاریخ رؤسای‌جمهوری آمریکا، دیپلماسی را امری ذهنی دیده‌اند و هیچ‌گاه رابطه‌ای معنادار میان ارزش‌های آمریکایی با ابزار مذاکره برقرار نکردند. جورج بوش پسر دیپلماسی را ابزار تعامل صرفا برای کشورهایی می‌دانست که مطابق استانداردهای رفتاری آمریکا باشند. درحالی‌که دیپلماسی استراتژی و گزینه‌ای بی‌طرف است که باید از آن برای ارتقای منافع آمریکا حتی در مواجهه با جبهه مخالف کمک گرفت. ترامپ امروز بی‌تمایل به مذاکره با ایران است و این شانس موفقیت آمریکا را در خاورمیانه پایین می‌آورد. از سوی دیگر، برنامه‌های نامطمئن و نامتوازن ترامپ در منطقه، فضای خاورمیانه را به سمت منازعه بیشتر سوق می‌دهد. تلاش ترامپ برای حفظ پنج هزار سرباز آمریکایی در عراق و تأکید بر مأموریت این نیروها در بحران سوریه در صورت نیاز، نشان از بازگشت خوی جنگ‌طلبی از سوی دولت آمریکا دارد.
برای همین جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از طرف‌های اصلی سیاست آمریکا در منطقه باید رویکردی هماهنگ‌تر با قدرت‌های منطقه‌ای به‌ویژه ترکیه و روسیه در سوریه داشته باشد و در گام دوم، باب دیپلماسی را از سمت خود باز و فعال نگه دارد. کلازوئتیس، متفکر نظامی، بر این باور است که جنگ پایان دیپلماسی است. زمانی که دیپلماسی به بن‌بست برسد، آن هنگام جنگ آغاز شود. با عطف به این واقعیت، باید درهای تعامل و مذاکره حداقل در سطح منطقه‌ای حفظ شود و این اجازه از سوی قدرت‌های منطقه‌ای که ضامن اصلی امنیت منطقه هستند، به ترامپ داده نشود که بتواند ابتکار عمل را برای فضاسازی جنگی در دست داشته باشد.
*منبع: روزنامه شرق
