تماشاگران فوتبال هم حال و هوای دیگری را تجربه می کنند، آن‌ها بعد از سلام و عرض ارادت به ساحت امام هشتم(ع) در اول هر بازی، تنها و تنها به تشویق تیم محبوبشان می پردازند. در این استادیوم غیر از رعایت استانداردهای فنی و معماری، هنجارهای فرهنگی و اصول اخلاقی مورد توجه و تأکید متولیان است. همه این‌ها باعث شده استادیوم امام رضا(ع) به یکی از متفاوت‌ترین و شگفت‌انگیزترین ورزشگاه‌های ایران و جهان تبدیل شود. همزمان با سالگرد تأسیس ورزشگاه بین‌المللی امام رضا(ع) در تاریخ 24 اسفندماه، به برجسته‌ترین ویژگی‌های این مجموعه مجهز ورزشی به اذعان کارشناسان داخلی و خارجی نگاهی می‌اندازیم.
اولین‌ها
ورزشگاه امام رضا(ع) در زمینی به مساحت 57 هزار مترمربع و با زیربنای 100 هزار مترمربع، گنجایش حدود 24000 نفر برای تماشای مسابقات ملی و بین‌المللی در رشته‌های فوتبال و دوومیدانی را دارد. این ورزشگاه اولین‌های بسیاری را به نام خود ثبت کرده که برخورداری از اولین پیست دوومیدانی استاندارد کشور و اولین استادیوم تمام مسقف ایران از جمله مهمترین‌های آن به شمار می رود.
آستان قدس رضوی در هر عرصه‌ای ورود کرده، پیشرو و متمایز نشان داده است. به‌کارگیری بهترین و به‌روزترین دستاوردهای علمی و بین‌المللی در احداث اماکن ورزشی هزینه‌های خاص خود را دارد. ساخت این استادیوم از سال 86 تا 95 به طول انجامید و برای عملیات ساخت آن رقمی نزدیک به ۲۰۰ میلیارد تومان هزینه شده است که آن را به یکی از گران قیمتترین ورزشگاه‌های خاورمیانه بدل می‌کند.
پیش و بیش از هر عامل دیگری در ورزشگاه، زمین چمن و کیفیت آن مورد توجه قرار می‌گیرد. زمین چمن این استادیوم برابر با استانداردهای فیفا از ویژگی‌هایی مثل طبیعی بودن، سیستم گرمایش از کف و زه‌کشی جهت جذب آب‌های سطحی در زمان بارندگی برخوردار است. زمین چمن و تارتان اطراف زمین، کار شرکت‌های ایرانی است که توسط یک شرکت آلمانی پشتیبانی می‌شود.
بعد از زمین، سکوها و کیفیت صندلی‌های تماشاچیان حائز اهمیت است. صندلی‌های ورزشگاه با استانداردهای جهانی در دو رنگ آبی و سفید در دو کلاس عادی و جایگاه ویژه جانمایی شده‌اند. صندلی‌ها از یک شرکت اسپانیایی تهیه شده است که پیشتر با رئال مادرید همکاری داشته است.
از طرف دیگر، ویژگی‌های منحصر به فرد فنی و سیستمی ورزشگاه امام رضا(ع)، از جمله سقف، سیستم‌های روشنایی و صوتی و کنترلی موجب تمایز استادیوم امام رضا(ع) با سایر ورزشگاه‌ها شده است. برای جلوگیری از تابش مستقیم خورشید و بارش باران و برف بر روی تماشاگران، 18 هزار مترمربع سقف کابلی کششی با پوشش چادر ضد حریق نصب شده که توسط یک شرکت فرانسوی ساخته شده است. این شرکت معتبر برای استادیوم المپیک لندن و برخی از سالن‌های جام جهانی فوتبال 2014 کار کرده است.
240 پروژکتور 2000 واتی وظیفه تأمین 4 کلاس روشنایی فیفا و 4 کلاس روشنایی دوومیدانی را برعهده دارند که چه برای تماشاچیان ورزشگاه و چه بینندگان در منزل، بازی را دیدنی‌تر می‌کنند. همچنین نورپردازی به کار رفته در سقف ورزشگاه در رنگ‌های مختلف، ضمن ارائه تصاویر زیبا و ایجاد جلوه‌های بصری، از ایجاد سایه روی زمین جلوگیری می‌کند. غیر از قابلیت روشنایی و افزایش برد دید، سیستم صوت تحت شبکه ورزشگاه شامل 65 دستگاه بلندگوی حرفه‌ای قابل کنترل از اتاق فرمان است که کیفیت شنیداری را به شکل محسوسی ارتقا بخشیده است.
از طرفی، پایش مجموعه‌ای به این بزرگی و پیشرفتگی، حتما نیاز به زیرساخت‌های ارتباطی و فناورانه دارد. سیستم نظارت تصویری استادیوم نیز شامل 64 دستگاه دوربین تحت شبکه با قابلیت کنترل تماشاچیان از دیگر مزیت‌های مثال زدنی این مجموعه ورزشی محسوب می‌شود که ضریب امنیت و آرامش را به شکل قابل ملاحظه‌ای بالا برده‌اند. همچنین دو اسکوردبرد مجهز، مطابق استانداردهای روز فیفا پشت هر دروازه نصب شده است که رصد لحظه به لحظه نتایج و اتفاقات ریز و درشت زمین بازی را برای دنبال‌کنندگان راحت‌تر و جذاب‌تر می‌کند.
از سوی دیگر، پیست تارتان از استانداردترین و مجهزترین پیست‌های دوومیدانی کشور با 8 خط مسابقه و قابلیت برگزاری همه ماده‌های ورزش دوومیدانی شامل پرتاب دیسک، چکش، دوی سرعت، استقامت، پرش سه‌گام، پرش ارتفاع، پرتاپ نیزه و … مورد استفاده دوومیدانی‌کاران است و ظرفیت میزبانی رقابت‌های ملی و بین‌المللی را دارد.
در کنار قسمت‌های اصلی ورزشگاه، بخش‌هایی چون رختکن ورزشکاران، رختکن مربیان، سالن کنفرانس مربیان، اتاق تست دوپینگ، اتاق ناظران بازی و اتاق داوران جانمایی شده که بر ارتقاء سطح مجموعه افزوده است. جایگاه ویژه مجموعه نیز در ۵ سطح با زیربنای 7000 مترمربع، شامل فضاهای اداری و پذیرایی، جایگاه ویژه میهمانان و محل استقرار خبرنگاران، موزه افتخارات ورزشی آستان قدس رضوی و نیز سالن همایشی به ظرفیت 570 نفر با تجهیزات کامل جهت برگزاری سمینارها و دارای ظرفیت برپایی نمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها و کلاس‌های تخصصی پیش‌بینی شده است.
یکی از وجوه تمایز استادیوم امام رضا(ع) با سایر استادیوم‌های داخلی در شکل‌گیری سالن‌های ورزشی با عملکردهای متنوع جهت استفاده حداکثری از فضاهای موجود در فضای زیر سکوی تماشاچیان فوتبال است. 10 سالن چندمنظوره به مساحت 9000 هزار مترمربع ویژه علاقه‌مندان رشته‌های کاراته، تکواندو، بدنسازی، جودو، بدمینتون، تنیس روی میز، آمادگی جسمانی، کونگ‌فو و ژیمناستیک ساخته شده است .گفتنی است که این سالن‌ها مجهز به لوازم ورزشی، نمازخانه، دوش و سیستم‌های تهویه مطبوع با تأمین گرمایش و سرمایش هوشمند هستند و روزانه ظرفیت ارائه خدمات به 5000 نفر را دارا هستند.
اما خارج از گود فوتبال هم پارامترها و استانداردهایی هستند که نه کمتر از عوامل مذکور، همسنگ آن‌ها مورد توجه سازندگان ورزشگاه‌ها قرار می‌گیرند. وقتی جمعیتی بالغ بر 25000 نفر بخواهند یکباره به یک مکان وارد و یا از آن خارج شوند، زیرساخت‌های خاصی می‌طلبد که فاجعه به بار نیاید. امکان ورود و خروج تماشاچیان در حداقل زمان ممکن از ورودی‌ها و خروجی‌هایی که مطابق استانداردهای سازمان فیفا ایجاد شده است، یکی دیگر از وجوه افتراق ورزشگاه امام رضا(ع) با مجموعه‌های مشابه به شمار می‌رود.
در ضمن جانمایی پارکینگ برای حضور راحت و بی‌دغدغه چنین جمعیتی در یک مکان، از جمله برگ برنده‌های این مجموعه ورزشی محسوب می‌شود. ساخت 6 طبقه پارکینگ با ظرفیت 1200 وسیله نقلیه به مساحت 40 هزار مترمربع و ایجاد پارکینگ مجزا برای موتورسیکلت و دوچرخه در نزدیک‌ترین محل به ورزشگاه در راستای همین ایده شکل گرفته است. البته این پارکینگ‌ها با توجه به موقعیت جغرافیایی ویژه خود در مرکز پرتردد شهر، می‌توانند غیر از مسابقات، جهت رفاه حال شهروندان مشهدی مورد استفاده قرار بگیرند.
به همه این دلایل، ورزشگاه امام رضا(ع) نامزد عنوان زیباترین ورزشگاه سال 2017 فوتبال جهان شد. همچنین این استادیوم به اذعان اکثر کارشناسان فوتبال دارای جایگاه A+ در آسیا است که تا کنون تنها ورزشگاه آزادی صاحب آن بود.
استادیوم و تماشاگران
ورزش فرصتی است برای تعلیم و تربیت. فرصتی برای گسترش فرهنگ و ارزش‌های اسلامی. ورزش تمرین وحدت است و پرچمدار مبارزه با اعتیاد و عدم خودباوری. از مسیر ورزش می‌توان به آرمان‌های فرهنگی و نشاط اجتماعی دست پیدا کرد. ورزشگاه امام رضا(ع) با رویکردهای جدید در ورزش منطبق بر خط‌مشی آستان قدس رضوی، محلی برای عملی شدن بخشی از این آرمان و مروج فرهنگ اسلامی و رضوی در ورزش است.
از اولین بازی‌های برگزار شده در این مجموعه، عرض ارادت دسته‌جمعی هواداران به پیشگاه امام مهربانی و قرائت صلوات خاصه حضرت رضا(ع) پای ثابت برنامه‌های فرهنگی استادیوم امام رضا(ع) بوده است. همچنین همزمان با مناسبت‌های مختلف، مداحی و سینه‌زنی، اجرای سرودهای ملی و مذهبی، سیاه پوش کردن ورزشگاه و نصب بنرهایی با محتوای معنوی، برخی از طرح‌های فرهنگی به اجرا در آمده در این ورزشگاه هستند.
در کنار این دست برنامه‌های ثابت، برخی طرح‌ها با همکاری دیگر نهادهای فرهنگی شهر در این مجموعه ساماندهی و اجرا می‌شود. جشن بزرگ روز دختر با عنوان «مه‌دخت»، همزمان با خجسته میلاد حضرت فاطمه معصومه(س) با مشارکت معاونت فرهنگی سپاه امام رضا(ع) و دعوت از 20 هزار نفر از مادران و دختران عضو پایگاه‌های بسیج محلات شهر مشهد، یکی از بهترین نمونه‌های این دست برنامه‌ها بود. حضور چهره‌های شاخص هنری، ورزشی، خانواده شهدا و اجرای برنامه‌های شاد و مفرح، یک روز باشکوه و کم‌نظیر را برای بانوان شهر بهشت در یک استادیوم فوتبال رقم زد.
تکمیل و نگهداری تجهیزات فنی و فیزیکی
یکی دیگر از ابزارهای متولیان فوتبال برای کنترل اوضاع و حفظ امنیت و آرامش هواداران و تیم‌های ورزشی، نصب گیت‌های الکترونیکی است. برابر با ابلاغ سازمان لیگ فوتبال ایران، اخیرا 22 گیت الکترونیکی در ورزشگاه امام رضا(ع) نصب شد تا از این پس هواداران با تهیه بلیت الکترونیکی و کنترل از طریق این گیت‌ها به ورزشگاه بیایند و بتوانند با آسودگی خاطر از یک روز حضور در استادیوم فوتبال لذت ببرند. از این رهگذر، بساط بازار سیاه خرید و فروش بلیت مسابقات و حواشی ورود به ورزشگاه‌ها هم جمع شد.
پس از مرحله طراحی و ساخت اماکن ورزشی، عملیات مهم و حساس بهره‌برداری از فضاها و اماکن آغاز می‌شود. امروز نگهداری، تعمیر و مرمت این ورزشگاه در همه حوزه‌های خدماتی آن شامل سقف، سیستم‌های روشنایی و صوت، سرویس‌های بهداشتی، صندلی‌ها، رختکن تیم‌ها و علی الخصوص چمن ورزشگاه به صورت روزانه، فصلی و در حین رویدادهای ورزشی انجام می‌شود.
دیدگاه کارشناسان داخلی و خارجی
سعید فتاحی رئیس اسبق کمیته مسابقات سازمان لیگ برتر در بازدیدی از استادیوم امام رضا(ع) اذعان کرد: ورزشگاه امام رضا(ع) بهترین ورزشگاه ایران است و انتساب آن به حضرت رضا(ع) شخصیت و فرهنگ هواداری و فوتبال ایران را ارتقا داده است.
علی دایی سرمربی فوتبال هم بعد از بازی پدیده و سایپا درباره ورزشگاه امام رضا(ع) گفت: ورزشگاه امام رضا(ع) یک سرمایه ملی است و همه امکانات این ورزشگاه به‌روز و استاندارد است.
مجتبی سرآسیایی سرمربی تیم شهر خودرو، پس از راهیابی تیمش به مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا اظهار کرد: قطعا یکی از عواملی که به موفقیت تیم شهر خودرو چه از نظر فنی و چه حمایت معنوی از فصل گذشته تاکنون و آسیایی شدن ما کمک بسیاری کرد، تمرین و بازی در ورزشگاه مدرن امام رضا(ع) بوده است.
استفانو کوزین مربی ایتالیایی تیم شهر خودرو، شرایط و امکانات این استادیوم را دقیقا مثل ساختار ورزشگاه‌های انگلیس ارزیابی کرد و افزود: حتی معتقدم ورزشگاه امام رضا(ع) از بسیاری از ورزشگاه‌های ایتالیا هم از کیفیت بالاتری برخوردار است.
منبع : آستان نیوز
