*حساب دیّاب :حقایقی هست که از این انبار خطرناک که از سال ۲۰۱۴ وجود دارد، اعلام خواهد شد.
*هر بازیگر باهوش بین‌المللی می‌داند که فشار برای خلع سلاح حزب الله ممکن است به یک جنگ داخلی با ابعاد بین‌المللی تبدیل شود.
* انفجار در انباری که مقامات لبنانی نیز به طور رسمی اعلام کرده‌اند قوی‌ترین سناریو است. به ویژه اینکه ساختار سیاسی لبنان نشان داده ظرفیت چنین بی‌ملاحظگی‌ها و بی‌نظمی‌هایی را دارد.
*برای کشوری که با چالش جدی اقتصادی مواجه است از دست رفتن 90 درصد ذخایر گندم یعنی اثرات این افنجار ماه‌ها بر دوش مردم لبنان سنگینی خواهد کرد.
چند هفته‌ای بود که اخباری که از لبنان می‌رسید حاکی از افت شدید شاخص‌های اقتصادی، تورم و کاهش ارزش پول این کشور بود؛ اخباری که تجمعات اعتراضی از سوی مردم را هم با خود به همراه داشت.
اما عصر سه شنبه خبری که از لبنان آمد جهان را تکان داد. انفجاری عجیب و مهیب که توصیف آن بدون ضمیمه کردن فیلم این انفجار امری بسیار دشوار است.
تصاویر این انفجار بسیاری را به یاد بمباران اتمی هیروشیما انداخت و رسانه‌های عربی نیز از ترکیب «بیروتشیما» برای آنچه در پایتخت لبنان رخ داده استفاده کردند. آنطور که منابع رسمی در این کشور می‌گویند مجموعه از مواد قابل انفجار در انباری ضبط شده که انفجار در این انبار کار دست پایتخت داده است!
برای کشوری که با چالش جدی اقتصادی مواجه است از دست رفتن 90 درصد ذخایر گندم یعنی اثرات این افنجار ماه‌ها بر دوش مردم لبنان سنگینی خواهد کرد.
حسان دیاب، نخست وزیر لبنان در سخنانی کوتاه در پی انفجار شدید بیروت، تاکید کرد که این انفجار بدون بازخواست نخواهد بود و بدون مجازات عاملان این فاجعه از آن نخواهیم گذشت.
وی ادامه داد: حقایقی هست که از این انبار خطرناک که از سال ۲۰۱۴ وجود دارد، اعلام خواهد شد.
دیاب تاکید کرد که مسئولان این انفجار بهای کار خود را پرداخت خواهند کرد. وی ادامه داد:
حسان دیاب با درخواست از کشورهای دوست برای آنکه دست یاری به سوی لبنان دراز کنند، تصریح کرد:
ما با احساس مسئولیت با این مسئله برخورد خواهیم کرد و من خواهان یکپارچگی و وحدت برای گذاشتن مرهمی بر زخم‌های لبنان هستم.
نخست وزیر لبنان گفت:
ما در مصیبتی به سر می‌بریم.
زینه عکر، وزیر دفاع لبنان در توییتی نوشت:
در چنین زمان‌هایی ملت‌ها ذات خود را نشان می‌دهند. مفقود شدگان، شهدا، زخمی شده‌ها، آتش‌سوزی و ویرانی و اظهارات کینه‌توزانه؟ باید نگاه کنیم که فرانسوی‌ها در پی آتش‌سوزی نوتردام چگونه برخورد کردند. همچنین باید به کشورهایی نگاه کنیم که پیشنهاد کمک دادند چراکه موضوع انسانی فراتر از هرگونه سیاست و انزجار است. عاملان مجازات خواهند شد. در همین حال جورج کتانه، دبیرکل صلیب سرخ لبنان تاکید کردکه در انفجار روز گذشته بیش از ۱۰۰ تن کشته و بیش از۴۰۰۰ تن زخمی شده‌اند.
از سوی دیگر درحالی که انگشت اتهام برخی سمت حزب الله بود که انبارهای تسلیحاتی این گروه موجب انفجار بوده است، حزب الله چنین مباحثی را تکذیب کرد. شبکه otv لبنان به نقل از منابع نزدیک به حزب‌الله اعلام کرد، آنچه از حمله اسرائیل به انبار تسلیحاتی حزب در بندر بیروت مطرح می‌شود، صحت ندارد. منابع امنیتی نیز اخبار منتشر شده مبنی بر حمله موشکی یا مشابه آن به بندر بیروت را تکذیب کردند. علاوه بر این سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان سخنرانی دیروز خود را به دلیل فاجعه ملی انفجار و در راستای پایبندی به عزای عمومی، تا اطلاع ثانوی به تعویق انداخت.
> واکنش‌ها در ایران
حسن روحانی در نامه‌ای به همتای لبنانی خود نوشت:
اینجانب به نمایندگی از ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران ضمن ابراز همدردی با خانواده‌های قربانیان از صمیم قلب این مصیبت را به جناب‌عالی و مردم آن کشور دوست و برادر تسلیت می‌گویم و برای درگذشتگان حادثه، علوّ درجات و برای مجروحان سلامتی و شفای عاجل مسالت دارم. دولت جمهوری اسلامی ایران در راستای اقدامات انسان‌دوستانه، آمادگی خود را برای ارسال کمک‌های پزشکی و دارویی و اعلام مداوای مجروحان و سایر مساعدت‌های درمانی لازم اعلام می‌دارد و امیدوار است هر چه سریع‌تر ابعاد این حادثه مشخص و آرامش به این شهر بازگردد.
محمد باقر قالیباف نیز در جلسه دیروز مجلس با اشاره به انفجار در بیروت لبنان گفت:
دل‌های همه ما در حادثه مصیبت‌بار دیشب در بندر بیروت در لبنان سرشار از غم و اندوه شد، قلب‌های مردم ایران با مردم داغدیده لبنان همراه و همدرد است این حادثه را به ملت عزیز لبنان و دولت و پارلمان این کشور و به خصوص مجاهدان حزب‌الله و سید حسن نصرالله رهبر مقاومت تسلیت می‌گویم، از خداوند برای جان‌باختگان والامقام این حادثه علو درجات و برای مجروحان حادثه آرزوی صحت و شفای عاجل و برای خانواده جان‌باختگان و عموم مردم قهرمان لبنان به خصوص مردم صبور و مقام بیروت صبر و سلامت مسالت می‌کنیم.
در همین حال سخنگوی جمعیت هلال احمر ایران اعلام کرد:
در نخستین مرحله ۲۰۰۰ بسته غذایی ۷۲ ساعته به وزن ۹ تن به بیروت ارسال خواهد شد. وی با اشاره به ارسال کمک‌های پزشکی نیز گفت:
۲۲ نفر از کادر درمان شامل متخصصین قلب، اطفال، ارتوپد، اتاق عمل، اعصاب و… هم به این شهر اعزام خواهند شد. همچنین مقادیری دارو و ملزومات پزشکی نیز به لبنان ارسال می‌شود و یک بیمارستان RDH هم برپا خواهد شد.
نصیری افزود:
در هماهنگی با صلیب سرخ لبنان در صورت نیاز مراحل بعدی اعزام کمک‌های بشردوستانه به لبنان نیز انجام خواهد شد.
در این میان علاوه بر واکنش‌های رسمی در ایران برخی واکنش‌های غیررسمی نیز دیده شد.
خبرگزاری اصولگرای دانشجو در مطلبی چنین انفجاری را اقدامی در راستای خلع سلاح حزب الله دانسته است. این رسانه نوشته است:
« همانطور که گفته شد، پس از ترور رفیق حریری، وقتی در جنگ ۳۳ روزه حریف ماشین جنگی حزب‌الله نشدند، فشار کشورهای غربی و عربی پس از خروج ارتش سوریه به سوی خلع سلاح حزب‌الله گسیل شد. پس از حادثه شب گذشته بیروت نیز فضاسازی رسانه‌ای سنگینی برای اتهام‌زنی به حزب‌الله جهت دست داشتن در این انفجار آغاز شد؛ رسانه‌ها به دنبال نشاندن این روایت در بخش معترض لبنان هستند تا با به خیابان کشاندن آنها همچون سال ۲۰۰۵، فشار اجتماعی را برای سقوط دولت نزدیک به حزب‌الله و سپس خلع سلاح این مجموعه به کار گیرند.»
به نظر می‌رسد این نوع واکنش‌ها در واقع به دلیل برخی مواضعی است که شبکه العربیه متعلق به عربستان داشته است. این شبکه ابتدا ماجرای انفجار را به انبارهای حزب الله مربوط دانسته بود که بعدا با تکذیبیه حزب الله همراه شد. از سوی دیگر برخی نیز خارج از مرزها ماجرا را به دادگاه رفیق حریری پدر سعد حریری نسخت وزیر سابق لبنان مربوط می‌دانند و گمان می‌کنند ماجرا برای به حاشیه رانده شدن قتل او بوده است.
> واکنش‌های بین‌المللی
واکنش‌های بین‌المللی به این انفجار نیز گسترده بوده و تقریبا جهان در شوک گستردگی انفجار رخ داده قرار گرفته است.
در این میان واکنش دونالد ترامپ همچون همیشه که از کارکتر او انتظار داریم خاص بوده است.
رئیس جمهوری آمریکا گفت:
با تعدادی از ژنرال‌ها صحبت کردم و آنها به من گفتند که انفجار بیروت اینگونه به نظر می‌رسد که ناشی از یک بمب بوده و این انفجار همچون یک حمله به نظر می‌رسد.
ترامپ تصریح کرد که انفجار لبنان همچون یک «حمله هولناک» است.
وی عنوان داشت:
ما به مردم لبنان تسلیت می‌گوییم و روابط خوبی با لبنان داریم و آماده کمک به این کشور هستیم.
در همین حال، مورگان اورتاگوس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بر آمادگی کشورش برای ارائه “هرگونه کمک ممکن” به لبنان در پی این انفجار تاکید کرد. وی گفت:
ما به تمامی افراد آسیب دیده خالصانه تسلیت می‌گوییم.
سفارت آمریکا در بیروت نیز از مردم لبنان خواست تا به خاطر انتشار گاز سمی در نتیجه این انفجار در خانه‌هایشان بمانند و ماسک بزنند.
این سفارتخانه اعلام کرد:
ما از نزدیک گزارش‌های مربوط به بندر بیروت یا نزدیک آن را دنبال می‌کنیم. سفارت آمریکا در بیروت اعلام کرد: از آمریکایی‌های حاضر در بیروت می‌خواهیم اخبار محلی را دنبال و از دستورالعمل‌های فوق‌العاده که از سوی مقامات محلی ارائه می‌شود، عمل کنند. گزارش‌هایی مبنی بر انتشار گازهای سمی وجود دارد لذا باید تمامی ساکنان این منطقه در منازل خود بمانند و ماسک بزنند.
امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه در توئیتی به زبان عربی، همدردی خود را با لبنان اعلام کرد.
ماکرون با بیان اینکه فرانسه کنار لبنان ایستاده و از آن حمایت می‌کند، خاطرنشان کرد که کشورش پس از انفجار بزرگی که در بیروت رخ داد و در نتیجه آن چندین تن کشته و زخمی شدند، کمک‌هایی ارائه می‌دهد.
رئیس جمهوری فرانسه همچنین تصریح کرد:
من همدردی خود را با دولت و ملت لبنان پس از انفجار اخیر در بیروت که تلفات جانی و مالی داشته اعلام می‌کنم. فرانسه بی‌وقفه در کنار لبنان ایستاده است.
ماکرون همچنین عنوان داشت، کمک‌های فرانسه به لبنان ارسال خواهد شد.
ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه نیز گفت که کشورش در کنار لبنان ایستاده است و آماده کمک به این کشور در پی وقوع انفجار در بیروت است.
مقامات آلمان نیز اعلام کردند که پس از وقوع انفجار بزرگ در بیروت، به لبنان کمک‌هایی ارسال خواهد شد.
وزارت خارجه آلمان در صفحه کاربری خود در توییتر اعلام کرد:
چند تن از کارمندان سفارت ما در نتیجه این انفجار زخمی شدند. برلین در این لحظات سخت در کنار بیروت می‌ایستد و به لبنان فورا کمک ارسال خواهیم کرد.
در همین راستا، بوریس جانسون، نخست وزیر انگلیس از آمادگی کشورش برای کمک به لبنان خبر داد.
جانسون در توئیتی نوشت:
تصاویر، ویدئوها از بیروت بُهت ایجاد می‌کرد و تمام اندیشه و دعای من با کسانی است که در این حادثه هولناک آسیب دیده‌اند.
وی ادامه داد:
انگلیس آماده کمک کردن به تمامی روش‌های ممکن از جمله کمک به شهروندان انگلیسی آسیب دیده است.
در همین حال، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در تماس تلفنی با میشل عون، همتای لبنانی خود، کشته شدن شماری از شهروندان لبنانی در پی انفجار بندر بیروت را تسلیت گفت و برای مجروحان نیز آرزوی شفای عاجل کرد.
> تئوری‌های توطئه
آنطور که نخست وزیر لبنان تایید کرده است حادثه رخ داده ناشی از انفجار 2750 تن ماده منفجره نیترات آمونیوم در بندر بیروت بوده است.
با این حال تئوری‌های توطئه در این زمینه بسیار بوده است.
برخی ماجرا را به اسرائیل نسبت دادند اما اسرائیلی‌ها چنین موضوعی را تکذیب کردند.
از سوی دیگر دونالد ترامپ از وجود یک بمب گفته است که تاکنون فرد یا نهادی آن را تایید نکرده است و ویدیوها نیز نشان می‌دهد نوع انفجار چندان تایید بر وجود بمباران نیست.
از سوی دیگر فرضیه‌هایی که درباره تلاش برای خلع سلاح حزب‌الله لبنان از سوی برخی در ایران مطرح می‌شود نیز چندان نمی‌تواند با واقعیت سازگار باشد. حزب الله در طول چند دهه اخیر توانسته جایگاه مستحکمی را برای خود در لبنان ترتیب دهد و اساسا خلع سلاح آنها به این سادگی نیست.
به نظر می‌رسد هر بازیگر باهوش بین‌المللی می‌داند که فشار برای خلع سلاح حزب الله ممکن است به یک جنگ داخلی با ابعاد بین‌المللی تبدیل شود.
بنابراین به نظر می‌رسد انفجار در انباری که مقامات لبنانی نیز به طور رسمی اعلام کرده‌اند قوی‌ترین سناریو است. به ویژه اینکه ساختار سیاسی لبنان نشان داده ظرفیت چنین بی‌ملاحظگی‌ها و بی‌نظمی‌هایی را دارد.
از لبنان به عنوان عروس خاورمیانه یاد می‌شود اما این عروس هیچ وقت روزگار خوشی نداشته است. ابتدا زیر استعمار امپراطوری عثمانی بودند، بعد از جنگ جهانی اول مدتها تحت سیطره فرانسه بودند و بعد از استقلال نیز همیشه با چالش‌هایی نظیر جنگ‌های داخلی یا منازعات شدید سیاسی مواجه بودند. جمعیت لبنان و گروه‌های قدرت در این کشور شامل سه دسته مسیحیان، شیعیان و اهل تسنن می‌شود و این دگرگونه به طوری که هیچ یک نتوانسته بر دیگری غالب شود موجب شده تا لبنان همیشه دولتی ضعیف داشته باشد. از ناکارآمدی و ناهماهنگی دولت در این کشور می‌توان مثال معروف بحران زباله را مطرح کرد. این کشور بارها با بحران تجمع زباله‌ها مواجه شده است امری که در یک کشور عادی هیچگاه رخ نمی‌دهد. کار حتی به تجمع برای استعفای دولت به دلیل ناتوانی از جمع‌آوری زباله نیز کشیده شده است.
بنابراین در چنین کشوری که نهاد دولت ضعیف است و از داخل و خارج نیز تحت فشار است چندان غیر طبیعی نیست که در قلب بیرون شاهد انباری از آمونیوم نیترات انباشته باشیم. در همین راستا تئوری پردازان داخلی و خارجی نیز باید از خیر ماجرای عجیب در این حادثه بگذرند و آن را بی‌مبالاتی ساختار سیاسی لبنان بدانند.
منبع : روزنامه آفتاب یزد
انتهای پیام
