کلام و اندیشه اسلامی یکی از گروه‌های هشت گانه بنیاد پژوهش های اسلامی است؛ این گروه به منظور تقرب انسان به خدای متعال و اعتلای ارزشهای اسلامی و انقلابی، با به كارگیری اندیشمندان متعهد و متخصص به احیاء و نشر اندیشه‌های کلامی و اعتقادی و معارف رضوی می‌پردازد و از طریق تولید علم و كرسی‌های نظریه‌پردازی و نشست‌های تخصصی با در نظر گرفتن اولویت‌های پژوهشی، فكری و فرهنگی جامعه، نظام اسلامی، حوزه و دانشگاه، نیازهای نسل جوان و به ویژه زائران و مجاوران بارگاه رضوی را برآورده می‌کند و در رفع شبهات و هجمه‌های اعتقادی در كشور و جهان می‌کوشد.
برای آشنایی اجمالی با این گروه و فعالیت های آن با حسين لطيفي پژوهشگر و مدیر سابق این گروه گفت و گویی صورت گرفته که در ادامه می آید.
در ابتدا بفرمایید گروه کلام و اندیشه اسلامی در چه سالی و با چه اهدافی راه اندازی شده است؟
این گروه سه سال پس از تأسيس بنياد پژوهشهای اسلامی آستان قدس در خرداد ماه سال 1368 با تصویب چند طرح تحقیقاتی، فعالیت رسمی پژوهشی خود را با اهدافی همچون تعمیق و توسعه اندیشه دینی در حوزه معرفت فلسفی و کلامی ، تبیین و دفاع از اعتقادات دینی، تبیین و دفاع عقلانی از معارف اهل البیت(ع) و تقویت بنیان های فلسفی و کلامی نظام اسلامی آغاز به کار کرد.
گروه کلام و اندیشه اسلامی برای تحقق این اهداف،چه سیاست هایی را دنبال می کند؟
بهره گیری بهینه از علوم عقلی در توسعه فرهنگ و اندیشه دینی،احياي متون كلامي و فلسفي، تلاش در راستای تبیین و گسترش باورها، بینش و ارزشهای دینی و پاسخ به شبهات ديني و اعتقادی از سیاست های این گروه پژوهشی است.
این گروه از ابتدای تاسیس تا کنون در حوزه تألیف، تصحیح و ترجمه چه طرح های علمی- پژوهشی را به جامعه علمی عرضه کرده است؟
تاكنون آثار متعددي در اين گروه به زيور طبع آراسته شده و در دسترس محققان حوزه و دانشگاه و اساتيد معظم قرار گرفته است؛ در حوزه تحقیق و تألیف می توان به کتاب «معجم المصطلحات الفلسفية» که تأليف بنده است اشاره کرد. در این کتاب بيش از 1430 اصطلاح فلسفی از كتاب های فلسفی از قرن اوّل تا قرن 13 هجری گردآوري و به ترتيب سنوات مؤلفان آنها تنظيم شده است.
«شرح المصطلحات الكلاميه»،«معجم العناوين الكلاميه و الفلسفيه» كه در آن، سر فصلهاي مباحث كلامي و فلسفي آمده و براي پژوهشگران به منزله فهرست منابع و مطالب به شمار ميآيد از دیگر عناوین آثار تالیف شده در این گروه است. همچنین جلد اول و دوم از کتاب «معجم اعلام المتکلمین»، جلد اول و دوم «معجم العناوين الكلاميه»،«مبانی خداشناسی از منظر ابن سینا و ملاصدرا»،«پرسمان کثرت گرایی دینی»،«علم و دين»، «امام رضا علیه السلام محور و حدت و کرامت»، «امام رضا علیه السلام در منابع اهل سنت» و«ادیان خراسان در عصر امام رضا(ع)» از دیگر آثار به چاپ رسیده در این گروه پژوهشی است.
لطفا به آثار پژوهشی تالیف شده این گروه در حوزه تصحيح و تحقيق نیز اشاره ای بفرمایید؟
«تصحیح و تحقیق كتاب معارج الفهم في شرح النظم»، «تصحیح و تحقیق كتاب مناهج اليقين في أصول الدين»، از آثار علامه حلي؛ تصحیح و تحقیق كتاب «النص الجلي في اثبات ولايه علي عليه‌السلام» اثر مرحوم محمّد حسين بن آقاباقر بروجردي،تصحیح و تحقیق كتاب «الحدود والفروق» اثر سعيد بن هبه‌الله الطبيب؛ تصحیح و تحقیق كتاب «تاريخ علم الكلام في‌الاسلام» توسط حجت‌الاسلام زنجاني، تصحیح و تحقیق كتاب «اسرار الامامه»، تالیف عمادالدين طبري، تصحیح و تحقیق سه رساله در نقد عرفان، اثر میرزای قمی؛ تصحیح و تحقیق كتاب «تاريخ العقيده الشيعيه و فرقها» اثر شيخ الاسلام زنجاني، تصحیح و تحقیق «کشف الغمه فی تاریخ الامه» اثر محمد رضا قمی؛ تصحیح و تحقیق «تفصیل النشأتین» اثر راغب اصفهانی؛ تصحیح و تحقیق «دعای عرفه» اثر حاجی فاضل سبزواری و تصحیح و تحقیق «مبداء ومعاد» به همراه حاشیه حکیم سبزواری از جمله آثاری است که در حوزه تصحیح و تحقیق نگاشته شده است.
لطفا بفرمایید چه طرح هايی به اتمام رسیده و در آستانه نشر است؟
طرحهایي که به اتمام رسیده و در آستانه نشر است شامل، «عرفان های بی شریعت» تالیف رسول حسین پور، جلدهای سوم، چهارم پنجم کتاب«معجم اعلام المتکلمین»، جلد نخست کتاب «تصحیح و تحقیق احقاق الحق و ازهاق الباطل»،«تاریخ مذاهب شیعه»،«تاریخ روابط مسیحیان و مسلمانان»،«جریانشناسی مکتب متکلمان نظریه پرداز» با تمرکز بر بررسی و تحلیل شخصیت و اندیشه های ابوالحسن میثمی، «مناظرات علمای یهود با امام رضا(ع)» و «دیگر دوستی در ادیان ابراهیمی» می شود.
این گروه چه طرح ها و پژوهش هایی را در دست انجام دارد؟
از جمله طرحهايي که در گروه در حال انجام است می توان به تصحیح و تحقیق کتاب«احقاق الحق و ازهاق الباطل» تالیف قاضی نورالله شوشتری، توسط خودم؛ تصحیح و تحقیق «تعلیقات شواهد الربوبیه»توسط علی رستمیانی؛ ترجمه و شرح «جامِعُ الْاَسْرار وَ مَنْبَعُ الْاَنْوار» اثر مرحوم محمد باقر ساعدی، به اهتمام خودم؛ ترجمه کتاب «قائده طلایی» جفری واتلز، مترجم محمد حسین محمد پور، طرح پژوهشی«زیارت در دین یهود» محقق محسن شرفایی، طرح پژوهشی «زیارت در دین مسیحیت» محقق علی اکبری چناری و طرح پژوهشی «زیارت در مطالعات تطبیقی و بین الادیانی» به کوشش جمعی از محققان اشاره کرد.
