یک شاعر و پژوهشگر آئینی با اشاره به الزامات و کارکردهای پژوهش در سیره امام رضا(ع)، گفت: امام رضا(ع) آرمان‌هایی دارند هرکس به آرمان‌های ایشان خدمت کند خادم الرضا(ع) می‌شود؛ قلم زدن درباره ارزش‌های دینی هم خدمت به حضرت(ع) است.
به گزارش آستان‌نیوز؛ «امام رضا(ع) آرمان‌هایی دارند هر کس به آرمان‌های ایشان خدمت کند خادم الرضا(ع) می‌شود؛ با این نگاه اگرچه آنها که در حرم لحظه‌های شیرین و معنوی را برای زائران رقم می‌زنند به عنوان خادم امام رضا(ع) شناخته می‌شوند اما آنها نیز که در هر عرصه‌ای برای رضای خدا و عاشقانه خدمت می‌کنند در جرگه خادمان امام رئوف(ع) جای می‌گیرند.» این جملات بخشی از سخنان محمدرضا سنگری، شاعر انقلابی آئینی و نویسنده و پژوهشگر است که به مناسبت فرا رسیدن 25 آذرماه، روز پژوهش و درباره الزامات و خروجی پژوهش‌های امام رضایی با ما درمیان گذاشته است و مشروح آن را در ادامه می خوانید:
وقتی درباره الزامات و بایدهای پژوهش صحبت می کنیم از مهمترین و اصلی‌ترین مسائل کاربردی بودن پژوهش است که بر آن تاکید می‌شود؛ با این نگاه در میان موضوعات و عرصه‌های متنوع پژوهشی، پژوهش در سیره و سبک زندگی امام رضا(ع) چه الزامات و کاربردهایی دارد؟
حضور امام رضا(ع) در ایران از حدود سال 201 هجری تا سال 203 هجری که در ایران به شهادت می‌رسند و پس از آن بقعه و مزار ایشان در این کشور قرار می‌گیرد به طور طبیعی برای ایرانیان پرسش‌هایی را ایجاد می‌کند مثل اینکه چرا امام رضا(ع) به ایران آمدند؟ در ایران چه اقداماتی انجام دادند؟ مناظرات و احتجاجات حضرت رضا(ع) در ایران چگونه بوده است؟ چرا ولایت‌عهدی را نپذیرفتند اما در عین حال در درون حکومت عباسی قرار گرفتند؟ چرا امام رضا(ع) به شهادت رسیدند؟ چه مسیری را طی کردند تا به ایران برسند؟ و… پاسخ به همه این پرسش‌ها ضرورت و زمینه پژوهش‌های رضوی را فراهم می‌کند.
علاوه بر این، حضور زائران فراوان در حرم امام رضا(ع) دیگر دلیل نیازمندی به پژوهش و پاسخ به پرسش‌ها درباره ایشان است برخی از این پرسش‌ها به مسائل تاریخی بازمی‌گردد و برخی هم به مسائل جاری جامعه و رخدادهایی که در حین زیارت اتفاق می‌افتد، مربوط می‌شود مثل کرامات، شفابخشی‌ها، پیوند امام رضا(ع) با انقلاب اسلامی و رویدادهای روز جامعه … دانستن معارف رضوی(ع) و اینکه امام رضا(ع) چه پیام‌ها و آموزه‌هایی برای انسان امروز دارند نیازمند کار مطالعاتی است. خوشبختانه در همه عرصه‌هایی که سوال در آنها مطرح است پژوهش‌هایی انجام شده است اما مسیر پژوهش هیچ‌گاه پایان ندارد و همچنان جای پژوهش‌های جدید و کاربردی باقی است چون با سوالات جامعه ایرانی و فراتر از آن جامعه جهانی، مواجه هستیم؛ چون امروز زائران امام رضا(ع) فقط ایرانی‌ها نیستند بلکه از کشورهای مختلف در اقصی نقاط جهان به زیارت حضرت ثامن الحجج(ع) مشرف می‌شوند و سوالاتی دارند که باید از مجرای پژوهش به آنها پاسخ بگوییم.
چه نقاط عطفی در سیره امام رضا(ع) وجود دارد که پژوهش در آنها و عرضه نتایج آن به جامعه می‌تواند به صلاح امور و عبور بهتر از بحران‌ها کمک‌کننده و اثرگذار باشد؟
از نکات قابل تامل بررسی جایگاه حضرت رضا(ع) در عصر و روزگار ما و مطابق با مشکلات و بحران‌های ما است؛ طبیعتاً می‌توان از مجموعه سخنان امام رئوف(ع) و سیره و سلوک ایشان پاسخ‌هایی برای پرسش‌ها و نیازهای امروز جامعه استخراج کرد مثل اینکه بدانیم آیا امام رضا(ع) برای بحران‌های سیاسی پاسخ دارند یا نه؟ مگر ایشان خود در بحرانی سیاسی قرار نگرفتند… آوردن اجباری ایشان به ایران برای شناسایی شیعیان و سرکوب آنها بود، باید بررسی کنیم اینکه حضرت رضا(ع) در یک دوره بحرانی سیاسی وارد ایران شدند روش و برخورد ایشان با قضایا و مسائل سیاسی می‌تواند الگویی برای ما باشد یا نه؟ اگر هست که حتما چنین است قطعاً برای ما در حوزه سیاست الگوبخش هستند.
حضور اجباری امام رضا(ع) در ایران برای این بود که مامون به شیعیان بگوید رهبر شما با من است، شما چه کاره‌اید؟! و اینچنین شیعه را سرکوب کند و نیز شبکه‌های ارتباطی با امام رضا(ع) را شناسایی و باز هم آنها را سربه‌نیست کند! همچنین شیوه امام رضا(ع) در معرفی اسلام و معارف شیعی در آن شرایط سخت و بحرانی الگویی بسیار مناسب برای امروز است. جامعه‌ای که امام رضا(ع) در آن زیسته‌اند بحران‌های اقتصادی هم دارد اینکه حضرت(ع) چگونه با مشکلات و تنگناها برخورد می‌کنند، می‌تواند دستمایه پژوهش‌های کاربردی امروز قرار گرفت؛ همچنین است، آموزه‌های رضوی(ع) در موضوع آموزش.
در بحث کرامات و عنایاتی که امام رضا(ع) به محبان و شیعیان و زائران خود دارند، پژوهش چقدر می‌تواند خروجی‌هایی فارغ از کذب و بدعت و خرافه را به جامعه عرضه کند؟
در باورهای دینی ما پیامبران معجزه دارند و این اعجاز برای اثبات نبوت آنها بوده است البته آنها یک معجزه کلی و برخی معجزات جزئی داشته‌اند برای مثال معجزه جاوید پیامبر اسلام(ص) قرآن است و معجزه عیسی مسیح(ع) این بوده که کور مادرزاد را شفا دهد و مردگان را به اذن الهی زنده کند اما همین پیامبران معجزات جزئی دیگری هم داشته‌اند و چشمه‌هایی از اعجاز را به پیروان نشان داده‌اند تا آنها را هدایت کنند. در زندگی حضرت رسول(ص) نمونه این معجزات فراوان است.
بعد از عصر پیامبران به کرامات می‌رسیم، ائمه(ع) ما کرامت داشته‌اند کرامت یعنی هر جنس گره‌گشایی و کمک غیرعادی که نمونه‌های فراوان از کرامات در سیره امام رضا(ع) ثبت و ضبط و در نشریه‌های همچون زائر آستان به آنها اشاره شده است. این کرامات ثابت می‌کند که ائمه(ع) شهید زنده و با ما در ارتباط هستند چنان که در زیارت امام رضا(ع) به ایشان سلام می‌دهیم و عرضه می‌داریم: «تَسمَعُ كَلامي وَ تَرُدُّ سَلامي» یعنی سخنم را می‌شنوی و سلامم را پاسخ می‌گویی.
اگر بگویم کل انقلاب اسلامی کرامت امام رضا(ع) است، اغراق و مبالغه نکرده‌ام همچنان که حضرت رضا(ع) ما را کمک و گره‌های ما را باز می‌کنند چه بسیار افرادی که به حرم امام مهربانی‌ها آمده و پاسخ درخواست‌هایشان را گرفته‌اند؛ داستان بسیاری از آنها را از زبان خادمان و حاجت گرفتگان شنیده‌ام و بزرگان و علما و خطبا این کرامات و رافت حضرت ثامن الائمه(ع) را بیان کرده‌اند.
آیا می‌توان پژوهش در سیره امام رضا(ع) و استخراج و عرضه آموزه‌های رضوی به مردم از این مسیر را خادمی حضرت(ع) به شمار آورد؟
امام رضا(ع) آرمان‌هایی دارند هر کس به آرمان‌های ایشان خدمت کند خادم الرضا(ع) می‌شود؛ امام رضا(ع) خود خادم دین هستند و به دین و شریعت و ارزش‌های الهی خدمت می‌کنند حتی بعد از شهادت چون شهید زنده‌اند … از این رو، هر جا به ارزش‌های دینی، اصالت‌ها و شعائر دینی بپردازیم خادم الرضا(ع) هستیم هر کس در این کشور برای پیشبرد اهداف انقلاب و ارزش‌های اسلامی فداکاری و تلاش و تکاپو می‌کند خادم امام رضا(ع) است با این نگاه مدافعان سلامت امروز خادمان حضرت رضا(ع) هستند همچنین است شهدای مدافع حرم و مجاهدان راه خدا. هر کس در راه نشر ارزش‌های فرهنگ دینی قدم برمی‌دارد و قلم می‌زند و هنری را خلق می‌کند، به امام رضا(ع) خدمت کرده است. شخصی می‌گفت اگر الان امام زمان(عج) ظهور کنند بیشتر اصحاب خود را از چهره‌های هنری برمی‌گزینند چون باید با زبان هنر ارتباط برقرار کنیم چنان که دشمن این زبان را به کار گرفته است. لذا کسی هم که در فضای مجازی آرمان‌های امام رضا(ع) را دنبال می‌کند و نشر می‌دهد، خادم الرضا (ع) است. با این نگاه اگرچه آنها که در حرم لحظه‌های شیرین و معنوی را برای زائران رقم می‌زنند به عنوان خادم امام رضا(ع) شناخته می‌شوند اما آنها نیز که در هر عرصه‌ای برای رضای خدا و عاشقانه خدمت می‌کنند در جرگه خادمان امام رئوف(ع) جای می‌گیرند.
گفتگو: آمنه مستقیمی
