عباس جوارشکیان عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد، در اولین پیش نشست علمی-تخصصی«معنویت و پساکرونا» که در محل تالار شیخ طوسی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، گفت: معنویت‌گرایی از جمله مواردی است که بعد از شیوع ویروس کرونا رواج بیشتری پیدا کرده است.
وی ابراز کرد: انسانی که سال‌ها اسیر مادیات زندگی مادی بوده و دغدغه‌ای جز خوردن، خوابیدن و فراهم کردن شرایط بهتر برای زندگی خود نداشته با شیوع ویروس کرونا، به اموری برتر و با ارزش‌تر از مادیات و امور مادی توجه پیدا کرد.
جوارشکیان افزود: کسی که در عالم مادیات به سطحی از انزجار از امور مادی و دنیوی می‌رسد و به سطوح دیگری از زندگی روی می‌آورد، به نظر می‌رسد دارای بستر فکری معنویت‌گرا باشد و این معنویت گرایی باید در مسیر درستی هدایت شود.
وی ادامه داد: بسیاری از مکتب‌های دینی در دنیا نمی‌توانند به نیازهای معنوی انسان پاسخ دهند. به همین دلیل انسان‌ها دچار یک خلاء و فقر درونی می‌شوند و سعی می‌کنند دستاویزی برای رهایی از این فقر وجودی پیدا کنندکه قطعا این سطح بالاتر، همان اخلاق‌گرایی و روی آوردن به ارزش‌های اخلاقی است.
وی با اشاره به بحران کرونا در جهان ابراز کرد: آثار بحران برای همه انسان‌ها یکسان نیست. اگر با وقوع بحران برخی به معنویت و دعا روی می‌آورند برخی هم از دعا زده می‌شوند و اگر عده‌ای باورهای دینی‌شان تقویت می‌شود، باورهای دینی عده‌ای هم تضعیف می‌شود و این موضوع بستگی به بسترهای ذهنی و تجربه‌های معنوی شخص در زندگی دارد.
دعا و تضرع برای رهایی از مشکلات
در این نشست همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین حمید درایتی به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: مهمترین فلسفه ابتلا به گرفتاری و مشکلات در زندگی از منظر قران کریم، توجه کردن انسان به خداوند باریتعالی است.
وی افزود: خداوند در قرآن کریم انسان‌ها را توبیخ می‌کند که چرا در هنگام گرفتاری و مشکلات به درگاه او دعا و تضرع نمی‌کنند. بنابراین عکس‌العمل و واکنشی که از منظر قرآن کریم در هنگام ابتلاء و گرفتاری از انسان انتظار می‌رود تضرع و دعا به درگاه خداوند است.
استاد حوزه و دانشگاه ابراز کرد: دو عامل باعث می‌شود که انسان در هنگام گرفتاری از توجه به خدا غافل شود که اولین عامل قساوت قلب و دومین عامل مغرور شدن بشر به علم و دانش خود است. ولی گاهی انسان با مشکلاتی مواجه می‌شود که خود از حل آن عاجز است و باید به درگاه خداوند پناه ببرد.
وی بیان کرد: مهمترین وظیفه علمای دینی در این شرایط بحرانی که ویروس کرونا در جامعه شیوع پیدا کرده، این است که مردم را متوجه خدا کنند. چرا که پروردگار عالم انتظار دارد که در شرایط سخت و دشوار زندگی به درگاه او تضرع کنیم.
بروز ضعف‌های اساسی در زندگی انسان معاصر
سخنران بعدی این مراسم حجت‌الاسلام الهی خراسانی بود، وی در خصوص چالش‌هایی که شیوع ویروس کرونا در جامعه به وجود آورده است، گفت: بحران کرونا کلیت بسیاری از قضایا در حوزه علم، دین و اخلاق را زیر سوال برد.
وی تصریح کرد: ایثار و دیگر دوستی یک اخلاق پسندیده است ولی در این شرایط آیا حفظ جان و حفظ خانواده مهم‌تر است و یا به خطر انداختن جان به خاطر کمک رساندن به دیگران به خاطر مسائل و مشکلاتی که شیوع ویروس کرونا برای آنها به وجود آورده است.
مدرس حوزه و دانشگاه افزود: بخشی از جامعه مذهبی در بحران کرونا دچا تردید در برخی از مسائل دینی شدند. برخی هنوز هم با بسته شدن درب اعتاب مقدسه کنار نیامده‌اند و اعتقاد دارند که بستن درب حرم‌های مطهر اقدامی نادرست است.
الهی خراسانی اظهار کرد: بحران کرونا موجب بروز ضعف‌های اساسی در بنیان‌های زندگی انسان معاصر از جمله در حوزه علم و فن‌آوری، علوم اجتماعی، علوم سیاسی و … شد. اکنون این سوال مطرح است که علم جامعه شناسی علم سیاست و … چه خدمتی می‌تواند به جامعه بشری کند تا از این بحران رهایی پیدا کند.
تبدیل تهدیدها به فرصت‌ها
در این نشست همچنین دکتر محمد سعید عبدخدایی طی سخنانی به تبیین موضوع فرصت‌ها و تهدیدهای بحران کرونا پرداخت و بیان کرد: به لحاظ اجرایی و عملیاتی باید کاری کنیم که تهدیدهای این بحران تبدیل به فرصت شود و از این فرصت‌ها نیز به خوبی استفاده کنیم.
وی افزود: اگر ما تهدیدهای این بحران را تبدیل به فرصت نکنیم دیگران این کار را خواهند کرد و از آن به نفع خود استفاده می‌کنند. واژه هوش معنوی یازده سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، توسط غربی‌ها وارد ادبیات روانشناسی جهان شد. در صورتی که ما با ادبیات و تاریخ درخشانی که داریم می‌توانستیم این واژه را وارد ادبیات روانشناسی کنیم.
عبدخدایی ابراز کرد: یکی از مسائلی که موجب موفقیت در تبدیل تهدیدها به فرصت‌ها می‌شود، به نقد گذاشتن مسائل است. البته در نقد مسائل هم باید چهارچوب‌هایی را در نظر بگیریم. چهار چوب‌هایی که موجب از بین رفتن اصل باورهای دینی مانند توسل، شفا، تبرک جستن و… نشود.
وی بیان کرد: انتقاد باید منصفانه و به شیوه صحیح انجام شود تا نه تنها به اصل باور دینی آسیبی نرسد بلکه موجب تقویت آن باورها در میان مردم و به ویژه نسل جوان نیز شود.
گفتنی است؛ اولین پیش نشست علمی-تخصصی«معنویت و پساکرونا» به همت مرکز جامع مشاوره، رشد و توانمندسازی آستان قدس رضوی و با مشارکت دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد با حضور جمعی از اساتید دانشگاه و کارشناسان دینی در تالار شیخ طوسی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد.
منبع : آستان نیوز
